TopPop 1970-1988: Videoclips on demand
Moeilijk voor te stellen, maar voordat de videoclip bestond kwamen internationale artiesten naar de Hilversumse tv-studio's. TopPop zond elke week de favoriete liedjes van de kijkers uit. De opnames werden zo creatief mogelijk vormgegeven.
Later lezen
Kijkers sturen per briefkaart hun favoriete liedjes en TopPop zendt deze uit.
De AVRO heeft lage verwachtingen van een wekelijks popprogramma.
Het mag niet te veel kosten en moet dus in zwart-wit.
Pop art
Makers van het eerste uur zijn regisseur Rien van Wijk (r) en grafisch ontwerper Frans Schupp (l). Zij maken van de nood een deugd en laten zich inspireren door pop-art. Van Wijk en Schupp zetten TopPop neer als een merk. Van leader, tussentitels, bumpers, tot en met decor, dans, kleding en presentatie: alles moet herkenbaar zijn als TopPop.
De hele trukendoos gaat open. Er wordt geëxperimenteerd met split screen, grafisch ontwerp, een letterbak met gekke objecten en diaprojectoren.
Helaas is er nauwelijks bewegend beeld van deze kunstgrepen bewaard gebleven.
Ook van de optredens van het eerste seizoen van TopPop zijn er veel verdwenen. Vaak doordat de banden zijn overgespoeld.
Hier zien we het bewegende pop art decor van Frans Schupp in actie tijdens een optreden van de band Black Sabbath. Niet geschikt voor mensen met epilepsie!
Het programma is een kijkcijferhit. Het budget gaat omhoog, het team wordt uitgebreid en het mag voortaan in kleur. Dat opent creatieve mogelijkheden...
Zoals het gebruik van chroma-key. Daarmee kan geknipt en geplakt worden met bewegend beeld.
De nieuwe leader is een spetterend voorbeeld van wat je allemaal met deze techniek kan doen.
Take Two
Artiesten, zoals de Continental Uptide Band met George Baker, komen naar TopPop en doen hun liedje twee maal. Een keer in een decor, en een keer in een chroma-key blauwe studio.
De blauwe studio achtergrond wordt elektronisch ingevuld met een ander beeld.
Voor het optreden van Gilbert O'Sullivan ontwerpt Frans Schupp deze gekleurde titelkaarten.
TopPop is een van de eerste tv-programma's waar chroma-key zo'n prominent onderdeel van het programma is.
Frans Schupp ontwerpt voor het derde seizoen van het programma gipsen miniaturen.
Het idee is dat artiesten daar - met behulp van chroma-key- in en op staan.
Helaas! Het blijkt veel te lastig om de artiesten zo precies op de juiste plek te krijgen, dat het perspectief klopt.
De objecten worden gefotografeerd en gebruikt om de hits mee aan te kondigen.
Glam
Elk jaar krijgt een eigen, nieuwe vormgeving. Het vierde seizoen (1973/1974) laten Frans Schupp en decorontwerper Jaap de Groote zich inspireren door het populaire glamrock genre, wat dan zijn hoogtepunt beleeft. Het wordt een over-the-top altaar; het TopPop logo omringd door een stralenkrans, vleugels, gitaren en glitter. Geheel in stijl van glamrockers als Gary Glitter en David Bowie.
In de loop van de jaren komen er nieuwe regisseurs en vormgevers die het stokje van Frans Schupp en Rien van Wijk overnemen. Het programma gaat met zijn tijd mee en houdt het maar liefst tot 1988 uit.
Sommige bands, zoals Mud hier boven, passen qua imago uitstekend bij de stijl van het programma. Ze vinden het geen enkel probleem om op te treden te midden van TopPop-logo's of andere extravagante vormexperimenten bedacht door het TopPop-team.
Bands die meer controle willen over hun imago maken zelf een filmpje en sturen dat op. Een stuk sneller en goedkoper. De videoclip is geboren!
In september is het 50 jaar geleden dat TopPop voor het eerst werd uitgezonden op de Nederlandse televisie. Het archief van Frans Schupp is in 2011 overgedragen aan Beeld & Geluid. Meer weten over televisievormgeving? Ga naar Vorm van vermaak.
Gerelateerde verhalen
Bekijk ook
Meivakantie
De meivakantie vier je in Beeld & Geluid! Speciaal voor deze vakantie staat de interactieve speurtocht 'Nova & De Herinneringenmachine' klaar! Daarnaast is er de gamezone met spectaculaire spelvloer of maak je een eigen film scene, ontdek je de influencer in jezelf of duik je in de fantastische Joop van den Ende tentoonstelling! Voor meer nostalgie boek je een rondleiding om de archieven in te gaan. Scroll snel door!