Mobile journalism
Er worden wereldwijd conferenties over georganiseerd, maar het is je misschien niet helemaal duidelijk wát het nou precies is: Mobile Journalism. Hoewel het niet dagelijks op het nieuws langskomt, heeft het wel alles met nieuws te maken. Wat is mobiele journalistiek en wat komt er allemaal bij kijken?
Later lezen
Mobile Journalism
A new workflow for media storytelling where reporters are trained and equipped for being fully mobile and fully autonomous.
Een woordenboekdefinitie heeft Mobile Journalism niet, maar de quote hierboven vat het goed samen. Het is een relatief nieuw fenomeen, dat nog steeds in ontwikkeling is. Het gaat dus vooral om een nieuwe werkwijze van journalisten. Maar wat verschilt er dan ten opzichte van vroeger?
Inhoud
De journalistieke uitgangspunten zijn niet zozeer anders dan eerst. Een journalist legt zich toe op bepaalde journalistieke principes, bijvoorbeeld hoor en wederhoor en onpartijdigheid. Door zulke principes toe te passen komt hij of zij zorgvuldig tot een inhoudelijk goede reportage. Wil je goed werk doen, dan staan deze principes nog steeds overeind.
Techniek
Het nieuwe zit vooral in de techniek. Tegenwoordig heeft iedereen een smartphone op zak, met beeld- en geluidsapparatuur erin verwerkt. Die is beter dan de meeste televisiecamera’s pakweg 50 jaar geleden waren. Een verbetering die we allemaal zien. Alleen moesten journalisten 50 jaar geleden wel met deze vaak grote en zware apparatuur werken. De komst van de smartphone, zorgt dat snelheid en bewegingsvrijheid (mobiliteit) van journalisten groter wordt. Filmen, editen, delen, alles zit in een. Maar, dit geldt natuurlijk niet alleen voor journalisten.
Iedereen ‘journalist’
Bijna iedereen heeft nu een camera op zak om iets vast te leggen. Dat vastleggen doen we dan ook allemaal gretig. Herinner jij je dit recente voorbeeld nog? Het voorval vond midden op straat plaats. De ernst van een agent die werd geslagen op straat werd, kwam veelvuldig in de het nieuws terug. Maar de beelden waren min of meer toevallig vastgelegd door een bijstander.
Heb jij wel eens iets nieuwswaardigs gefilmd, waardoor je je een mobiele verslaggever voelt?
Toevallig ‘journalist’
Er was geen journalist ter plaatse bij dit voorval in Rotterdam. Van waar het gefilmd is, kan je ook afleiden dat de filmer dit toevallig zag gebeuren en snel de mobiel erbij heeft gepakt. Maar andere beelden dan deze, hebben we niet gezien. Grote kans dat deze er dan ook niet zijn, waardoor juist deze beelden door de media worden overgenomen. Zo komt het werk van een gewone bijstander opeens in de landelijke media terecht. Maakt dat de filmer dan direct een Mobiele Journalist? Nou, nee.
Journalistieke principes
Journalist is geen beschermd beroep, zoals advocaat of arts. Hoewel iedereen zich dus zomaar journalist mag noemen, beschermt de beroepsgroep zich wel door te voldoen aan een leidraad die zorgt dat er zorgvuldige journalistiek wordt bedreven. Die inhoudelijke afwegingen, zorgen dat een professioneel journalist meer moeite moet doen om een afgewogen reportage af te leveren, dan simpelweg zijn mobieltje te pakken en te filmen in het heetst van de strijd. De duiding die een journalist geeft, vereist dus meer vaardigheden.
Hashtag Our Stories
Maar als een mobiele journalist dan nog steeds ‘gewoon’ een journalist is, wat voegt Mobile Journalism dan toe? Daar is geen eenduidig antwoord op te geven, maar volgens sommigen zit die meerwaarde vooral in de mogelijkheden van de alomtegenwoordige mobiel. Een voorbeeld daarvan is Yusuf Omar.
Yusuf Omar heeft het platform Hashtag Our Stories opgericht om reportages en verhalen te laten zien van mensen die anders niet gezien worden.
De laagdrempeligheid van mobiel gebruik wil hij inzetten zodat gewone mensen ook een stem krijgen.
Een stem die nog niet duidelijk aanwezig is in ons huidige medialandschap.
Volgens Omar hebben traditionele media ons in de steek gelaten en geven technologieën ons juist meer bronnen om de verhalen van de gewone mensen te vertellen.
Ontbrekende perspectieven
Mobiele technologie biedt mensen dus de kans om hun verhaal, hun perspectief, te delen via Omar’s platform. Het is de vraag of dit dan de verhalen oplevert, die ons vanuit een ander perspectief wél attenderen op iets als Trump, of de Brexit. Verhalen die Omar aanhaalt als ‘gemist’ door de huidige media. Dat moet de toekomst ons leren, maar de potentie die in zo’n toename aan perspectieven zit, is zeker het onderzoeken waard. Zoals Omar zegt: het biedt ons meer perspectieven en daarmee een beter beeld van wat echt waar is over een gebeurtenis.
De waarheid
Waarheid is echter een begrip waarmee je moet oppassen. De waarheid voor de een, is niet de waarheid voor de ander. Juist een getraind journalist zal proberen dit zo goed mogelijk weer te geven door zorgvuldig met verschillende perspectieven om te gaan. Dus waar komt de roep om andere perspectieven dan vandaan? Doen onze huidige journalisten het niet goed genoeg? Gaan die nieuwe perspectieven bijdragen aan een ander of beter begrip van gebeurtenissen?
Wat deze perspectieven kunnen toevoegen, is een andere blik op gebeurtenissen. Een andere interpretatie van feiten. Dat daar een roep om is, zien we in het ontstaan van initiatieven als Hashtag Our Stories.
Maar zij zijn zeker niet de enige. Een ander voorbeeld is het platform Vakerindemedia.nl, wat probeert een meer realistische afspiegeling van de maatschappij te geven in de media. Oprichter Janneke van Heugten vindt dat dit nu niet in balans is.
Dat er stemmen of perspectieven ontbreken in de media, valt misschien niet direct op. Zoals Janneke zelf zegt, “you can’t be, what you can’t see”. Dat vraagt erom dat ándere perspectieven een kans krijgen. Maar die kans, die toegang, moet door iemand gegeven worden. Bijvoorbeeld door nieuws instanties. En die toegang is beperkt. Een nieuwszender zal misschien beelden gebruiken van omstanders (denk aan het voorval met de agent), maar zal altijd journalistieke eisen stellen, als een item meer de diepte in gaat. Alsnog kan niet elke gedreven mobiele filmer zijn verhaal ‘zomaar’ kwijt.
Toegang tot nieuws
Een goed voorbeeld is filmmaker Waad Al-Kateab. In een door oorlog verdeeld Syrië, waar de camera’s van de pers niet zomaar bij konden zijn, begon zij zelf met haar mobiel vast te leggen wat er zoal gebeurde in de stad. Mobile journalism was de enige manier om nieuws uit de stad te krijgen. Zoals ze zelf zegt:
You don’t always have the time to prepare a shot. In the critical moments, when you are in a bad situation and you don’t have the equipment or electricity, a phone is easier to charge and quicker to edit on.
Ze vervolgt: "It’s easier to upload material and reach out to other channels. At one moment, my camera wasn’t charged, so all I could do was use my phone, but my footage was used by Channel 4 News."
Een MoJo moet meer hebben
Dus hoezeer mobiele camera’s mensen ook in staat stellen om hun verhaal te vertellen, er zal altijd iets of iemand moeten zijn die dit verhaal oppikt. En daar zitten ook weer eisen aan verbonden. Channel 4 was op zoek naar verhalen van een plek waar zij niet bij konden en Waad Al-Kateab is filmmaker die een journalistiek goede reportage kon opleveren vanuit oorlogsgebied.
De meerwaarde van MoJo
Een omstander die filmt is dus zeker geen mobiele journalist, maar die beelden kunnen wel nieuwswaarde hebben.
Mobile Journalism heeft daarentegen veel potentie. Nieuws en platform moeten elkaar alleen wel kunnen vinden. Een gat dat platforms als Hashtag Our Stories en Vakerindemedia.nl proberen op te vullen.
Of zoals Waad Al-Kateab laat zien in haar werk. Zij toont de mogelijkheden en de meerwaarde van mobiele journalistiek, als ook de kwaliteit die dit kan opleveren wanneer 'oude technologie' niet toereikend is.
Zoals je misschien al door hebt, is mobile journalism nog volop in beweging. Wil jij hier meer over horen of heb je zelf vragen? Kom naar de MOJO Conference op 8 oktober 2019 tijdens Dutch Media Week in Beeld & Geluid.
Gerelateerde verhalen
Bekijk ook
Fatusch Talks: 60 jaar Turkse migratie naar Nederland
Zestig jaar geleden kwamen de eerste Turkse arbeiders naar Nederland. Om deze inmiddels 60-jarige migratiegeschiedenis in te duiken en de beeldvorming van Turkse gastarbeiders door de jaren heen onder de loep te nemen organiseert Fatoş Çergel (directeur Fatusch Productions) samen met Beeld & Geluid Fatusch Talks.