Hoe lang zijn jouw tenen?
Start verhaal
Later lezen, mail een reminder
Later lezen
Je emailadres wordt eenmalig gebruikt om de link naar het verhaal te sturen. Je adres wordt niet opgeslagen.
Hoe weet je wat satire is?
Eerst maar even het begrip vastleggen: Satire is komisch commentaar op de werkelijkheid, zo simpel én zo ingewikkeld is het. Aldus zelfbenoemd satireprofessor Wim de Bie (2012). Dat commentaar wordt vaak geleverd op een actuele gebeurtenis of op een persoon en kan zeer verschillend van karakter zijn: van zeer controversieel en beladen zoals met profeet Mohammed van Charlie Hebdo...
Charlie Hebdo nr. 1178, Luz, 14 januari 2015. Foto: Serieus grappig tentoonstelling bij Beeld en Geluid, 2019. Bron: Collectie Beeld en Geluid.
'Ventiel van de samenleving'
"Dankzij satire kunnen we allemaal ontspannen en een beetje lachen om dingen die we eigenlijk te serieus nemen."
Sanne Wallis de Vries, tentoonstelling Serieus grappig
Sanne Wallis de Vries als Koningin Beatrix, Koninginnedag/WASKRACHT! Screenshot: VPRO, 29 januari 1998. Bron: Collectie Beeld en Geluid.
Mies Bouwman
Veel kritiek richtte zich tegen Mies Bouwman. Wegens de bedreigingen aan haar adres zag zij zich gedwongen haar medewerking aan het programma te staken. Kritiek op de kerk lag blijkbaar erg gevoelig.
Beeldreligie, ZO IS HET TOEVALLIG OOK NOG 'S EEN KEER. Screenshot: VARA, 4 januari 1964. Bron: Collectie Beeld en Geluid.
Kan dit?
"Belachelijk, puberaal, bijna fascistisch"
In 2000 vonden zelfs de leden van de toch best progressieve VPRO de Hitler/Haider-act van Rob Muntz in het tv-programma ‘Waskracht!’ te ver gaan en zeiden hun lidmaatschap op. Muntz werd aanvankelijk door het VPRO-bestuur op non-actief gesteld. Dat werd later weer teruggedraaid.
Sieg Haider, WASKRACHT!. Screenshot: VPRO, 21 maart 2000. Bron: Collectie Beeld en Geluid.
Wat vind je van dit fragment?
Waar ligt dan LETTERLIJK de grens?
Satire wordt in elk land anders ervaren, zelfs tussen redelijk gelijkgestemden buurlanden. Zie De Luizenmoeder. In België is er ook een versie van, maar die is veel minder scherp van toon.
De Luizenmoeder. Foto: VTM, 10 april 2019. Bron: https://vtm.be/de-luizenmoeder.
Je kunt nooit zeggen: dit is de grens. Die grens zit in je hoofd.
Jack Spijkerman, Kopspijkers. Maker en datum: Onbekend. Bron: Collectie Beeld en Geluid.
