honger
honger

Honger

Later lezen

Je emailadres wordt eenmalig gebruikt om de link naar het verhaal te sturen. Je adres wordt niet opgeslagen.

bijenkorf

Reclamefilmer

De in Duitsland geboren  heeft vanaf 1928 allerlei banen in Nederland. Hij blijkt een talentvol filmer te zijn en wordt o.a. door het warenhuis De Bijenkorf gevraagd om reclamefilms voor in de bioscoop te maken.

Still: Geen toegang voor publiek, Rudi Hornecker, 1 januari 1936, De Bijenkorf. Bron: collectie Beeld & Geluid.
Een van deze reclamefilms is 'Geen toegang voor publiek'.
Fragment: Geen toegang voor publiek, Rudi Hornecker, 1 januari 1936, De Bijenkorf. Bron: collectie Beeld & Geluid.
hornecker

Nederland film

Hij vraagt tevergeefs het Nederlands staatsburgerschap aan en omdat er door de oorlog steeds minder reclamewerk voor o.a. De Bijenkorf was, komt hij in 1941 in dienst van 'Nederland Film'. Dit pro- Duitse en uitgesproken antisemitische bedrijf geeft hem de gelegenheid allerlei films te maken.

Foto uit boek: De Documentaire Film 1945-1965, Bert Hogenkamp, Uitgeverij 010. Bron: Filmmuseum.
kultuur

Kultuur en nog iets

Het meest stuitende filmwerk van Hornecker uit die tijd is getiteld "Kultuur en nog iets" uit 1941. De ondertitel luidt "Barbarisme". Hierin worden met name moderne architectuur en jazzmuziek als verdorven afgeschilderd.

Still: Kultuur en nog iets, Rudi Hornecker, 1 januari 1941. Bron: collectie Beeld & Geluid.
Verderfelijke jazzmuziek
Het fragment over de verderfelijke jazzmuziek wordt afgesloten met het beeld van een zwarte danseres in een bananenjurkje met de woorden:

"Juist! Daar komt het vandaan en daar hoort het thuis ook!" Het beeld gaat op zwart.

Fragment: Kultuur en nog iets, Rudi Hornecker, 1 januari 1941. Bron: collectie Beeld & Geluid.
Hornecker

Organisation Todt

Nadat hij voor het Duitse leger was opgeroepen, komt hij terecht bij  'Organisation Todt'. Dit Duitse overheidsbedrijf bouwt allerlei verdedigingswerken in heel Europa. Hornecker krijgt de opdracht om deze verdedigingswerken in Nederland te filmen.

Foto uit boek: De Documentaire Film 1945-1965, Bert Hogenkamp, Uitgeverij 010. Bron: Filmmuseum.

Rudi Hornecker

Rudi Hornecker

Als filmer in dienst van het Duitse leger.

Foto uit boek: De Documentaire Film 1945-1965, Bert Hogenkamp, Uitgeverij 010. Bron: Filmmuseum.
Honger

Honger

In de loop van de oorlog raakt Hornecker onder de indruk van het leed dat het Nederlandse volk door de Duitse bezetter wordt aangedaan. Hij begint 'clandestien' op straat het dagelijks leven te filmen. Hoewel dit door sommigen wordt betwijfeld... Want hoe kun je met een 35mm camera "clandestien" filmen? 

Still: Honger, Rudi Hornecker, 1 januari 1946. Bron: Collectie Beeld & Geluid.
Het resultaat is de indrukwekkende documentaire 'Honger'.  Een schrijnend beeld van Nederland in de hongerwinter van 1944-1945.
Fragment: Honger, Rudi Hornecker, 1 januari 1946. Bron: collectie Beeld & Geluid.
Bioscoop Soestdijk

Soestdijk

Na de oorlog wordt Hornecker vrijgesproken van oorlogsmisdaden. Prins Bernhard nodigt hem uit op paleis Soestdijk om daar in de huisbioscoop zijn film Honger te komen vertonen. Een documentaire die filmcriticus J.A Frenkel tot de hoogtepunten van de Nederlandse documentaireschool rekent.

Foto: fotograaf onbekend, datum onbekend. Bron: collectie Beeld & Geluid.

Nadat Hornecker in de oorlog onder andere films uitbrengt over de afkeer van de Duitse bezetter van moderne architectuur...,

...maakt Hornecker in 1954 een lofzang op juist deze architectuur in Nederland.

In opdracht van de Nederlandse overheid maakt hij zelfs een documentaire onder de titel "Moderne architectuur in Nederland".

Fragment: Moderne architectuur in Nederland, Rudi Hornecker, 1 januari 1954. Bron: collectie Beeld & Geluid.
foto

Moderne architectuur in Nederland

De krant Het Parool prijst het filmwerk met zijn "scherpziende camera".

Artikel: Nieuwe documentaire: Architectuurfilm werd overzichtelijk geheel, 23 augustus 1954, Het Parool. Bron: Delpher.nl
foto

Ouverture Den Haag

In de jaren na de oorlog tot aan zijn dood in 1960 maakt Hornecker carriëre als filmer. Hij wordt beschouwd als een belangrijk cineast van de 'Hollandse School'. In de artistieke documentaire Ouverture Den Haag uit 1953 op muziek van Jurriaan Andriessen laat Hornecker zijn vakmanschap zien.

Still: Ouverture Den Haag, Rudi Hornecker, 1 januari 1953. Bron: collectie Beeld & Geluid.
Fragment: Ouverture Den Haag, Rudi Hornecker, 1953. Bron: collectie Beeld & Geluid.
foto

Brief

In het papieren archief van Beeld & Geluid zit een brief van Hornecker ongedateerd, maar waarschijnlijk van vlak na de oorlog, waarin hij ingaat op verwijten over zijn oorlogsverleden. Hij schrijft:

"dat ik kortgeleden de hooge eer had, mijn films voor het prinselijk gezin te vertoonen, waar men, naar ik veronderstel, wel geweten zal hebben, wien men uitnodigd..."

Hij sluit af met "Misschien beleef ik nog eens de tijd men ook hier, een klein weinig trotsch is, op het werk van een zekeren Hornecker".

Foto: Hans van den Berg, 2019. Bron: Collectie Beeld & Geluid.

In het jaar dat we 75 jaar bevrijding vieren, blijven de beelden uit Hornecker's documentaire nog even indrukwekkend. Het zijn de beelden uit Honger die hem als filmmaker - ondanks zijn omstreden werk tijdens de oorlog - wereldberoemd maken. Hij groeide uiteindelijk uit tot een van de vooraanstaande Nederlandse documentaire cineasten. 

Bekijk bronnenlijst

Gerelateerde verhalen

Bekijk alle verhalen