Waar is de perskamer?
Start de persconferentie
Later lezen
Tramaanslag Utrecht
Op 18 maart 2019 werd er door een onbekende man op een tram in Utrecht geschoten. Hierna sloeg deze schutter op de vlucht en kwam er een klopjacht op gang, om hem te arresteren. De media zaten er bovenop, maar vanwege het gevaar van de man, besloot burgemeester Jan van Zanen voor Utrecht een social lockdown af te kondigen. Toen nog een nieuw begrip. Verslag van de media moest dus van een afstand. Om mensen toch te kunnen informeren, greep de burgemeester als alternatief voor de perskamer Twitter aan.
Beleid via Twitter
Dit was voor de Utrechtse burgemeester dan ook een noodgedwongen keuze.
Maar ‘beleid’ via Twitter, is de laatste jaren steeds normaler geworden. De Amerikaanse president Donald Trump is hier het meest prominente voorbeeld van. Voorstanders, tegenstanders, en zelfs zijn eigen staf, komen nieuwe dingen te weten via zijn tweets, die hij van tevoren niet overlegt.
Met zijn beperkte ruimte is Twitter geen discussieplatform. Ruimte voor diepgravende vragen is er niet, en reacties op Trumps posts, dwingen hem niet direct tot antwoord. Niet zoals een vraag tijdens een persconferentie dat zou doen.
Twitters beleid
Dat wil niet zeggen dat niemand kritisch meeleest. Twitter zelf is onlangs begonnen met het najagen van volgens hen onwaar- of nepnieuws, op het platform. Daarin sparen ze ook de posts van Trump niet, tot ongenoegen van de president zelf. Directe vragen kan hij misschien ontduiken, maar als gebruiker van Twitter is ook hij onderhevig aan hun gebruiksbeleid.
Wilders' tweets
Ook in Nederland is dit niet nieuw. Geert Wilders verspreidt veel van zijn gedachtegoed via Twitter. Hoewel dit misschien niet altijd nieuws van landsbelang is, is het wel van dien aard, dat het veel reacties oproept bij lezers. Dat vertaalt zich bij veel mensen naar een drang om wat hij meedeelt te bevragen. Die mogelijkheid geeft Wilders zijn lezers echter niet. Online reacties kan hij negeren en zonder mogelijkheid tot directe tegenvragen, ontwijkt hij verantwoording af te leggen voor wat hij zegt.
Wilders geblokkeerd
Wedervragen kunnen misschien niet, maar de mond snoeren wel. Eerder dan Trump ondervond Wilders dat al. Twitter blokkeerde het account van de politicus vorig jaar naar aanleiding van een tweet. Terecht of niet, het platform bepaalt als scheidsrechter wat zij te ver vinden gaan.
Aftreden via Instagram
Waar Twitter zich meer leent voor het delen van kort nieuws, legt Instagram de nadruk op beeld en de mogelijkheid om daarmee jouw berichten nog persoonlijker te maken. Die persoonlijke toenadering is dan ook waar Krikke voor ging, wat blijkt uit het feit dat ze voor haar ambt een Instagram-account heeft opgericht. Of dat nou de juiste manier is, kun je je afvragen. Net als hoe geslaagd nu juist deze boodschap is.
Royal Instagram
Het helpt als je de regels van jouw alternatieve perskamer goed kent. Wie dat zeker snappen: Prins Harry en z’n vrouw Meghan. Met miljoenen volgers weten zowel zij als hun fans elkaar goed te vinden. Op 8 januari 2020, maakte het stel dan ook via Instagram bekend, dat zij uit de Royal Family stappen. Zelfs voordat de Royal Family dit zélf wist. Nieuws over de Royals gaat altijd via strak georganiseerde persconferenties met daarbij een line-up van usual suspects uit de pers. Regels en mensen die Harry ook maar al te goed kent en waar hij maar weinig mee te maken wil hebben.
Royal Instagram
Prins Harry stopt niet onder stoelen of banken dat hij een hekel heeft aan die pers. Een slechte verstandhouding die teruggaat naar de tijd dat zijn moeder op de hielen werd gezeten door veel van diezelfde instanties. Instagram gaf het stel de mogelijkheid om dit hele circus heen te werken en het nieuws direct te delen met hun fans wereldwijd.
Of een hoogwaardigheidsbekleder op een niveau als de zijne, hier zo mee om moet gaan, is natuurlijk de vraag. Maar het alternatief dat sociale media biedt, is wel een uitkomst voor problemen waar Harry en Meghan mee zaten.
of-of / en-en
De motivatie voor het gebruik van deze nieuwe digitale mogelijkheden loopt dus nogal uiteen, maar een ideaal alternatief voor de perskamer lijkt het niet. Het hoeft dan ook geen kwestie van ‘of-of’ te zijn. De berichtgeving rondom de coronacrisis laat zien dat het juist een kwestie van ‘en-en’ kan zijn. Dit nieuws gaat iedereen aan en moet daarom een enorm bereik hebben. De wekelijkse persconferenties die Rutte en zijn kabinet hebben gegeven, zijn daarom over meerdere zenders verspreid. Gebeurtenissen van nationaal belang zijn van oudsher toch het terrein van de NOS. Maar daar wordt nu ook de programmering van RTL én SBS voor onderbroken. Zelfs kranten haakten erop aan via live-video, zoals de Telegraaf. Zo groot als het probleem is, is ook het nieuws eromheen.
Info op Facebook
Uitzonderlijk is, dat ook de grote sociale platforms meedoen in de nieuwsverspreiding. Facebook heeft voor zijn leden een informatiecentrum ingericht met berichten van de overheid rondom het virus. Deze en andere internetgiganten hebben de handen ineengeslagen om misinformatie over het coronavirus zo goed mogelijk te lijf te gaan. Zo’n brede samenwerking hebben we nog niet eerder gezien.
Info op YouTube
Wie kijkt op YouTube, ziet een playlist met nieuwsitems rondom Covid-19 en kan doorklikken naar de informatiepagina van de Rijksoverheid.
