Zwarte piet: een eeuw kritiek
Later lezen
Nickelodeon besluit het aan te passen in 2015, RTL volgt in 2016.
In het Sinterklaasjournaal en de landelijke intocht zijn vanaf dan alleen nog roetveegpieten te zien. Maar daarmee is de discussie nog niet voorbij.
Hier zien we de cabaretière Henriëtte Davids.
Twee vormen van karikaturen die sinds 1850 in Nederland populair waren.
"De eerste negers, die op het projectiedoek verschenen, waren geen negers – het waren zwartgeschminkte blanken en zij gaven de vernederendste, stompzinnigste caricaturen, welke ooit den [...] westerling onteerden."
Hier en daar zijn in de twintigste eeuw altijd wel kritische geluiden te horen. In dit programma over Surinamers in Nederland uit 1963 wordt Zwarte Piet aangehaald als een voorbeeld van discriminatie. Maar in de media verstomt de discussie telkens.
Hier in "Meer op zondag" uit 1993, een programma voor en over mensen met een migratie-achtergrond.
Maar de programmamakers hebben het laatste woord en sluiten af met de drogreden van een kind.
Maar het blijft beperkt tot de incidentele uitzendingen. En mensen kunnen er nog om lachen.
De Spice Girls zijn in 1997 op bezoek en in Nederland leeft de discussie nog niet.
Het publiek lacht ongemakkelijk.
Winnie Mandela, een Zuid-Afrikaanse apartheid-activist, wordt ondertussen vergeleken met een Zwarte Piet.
Op Youtube wordt een filmpje gedeeld waarop te zien is hoe anti-Pietactivisten hardhandig worden aangepakt door de politie.
Paul de Leeuw heeft van het een op het andere jaar geen Zwarte Pieten meer in zijn jaarlijkse Sinterklaasshow.
De doorgeslagen politieke correctheid wordt belachelijk gemaakt.
Commerciële zenders halen Zwarte Pieten helemaal van de buis.
In tien jaar tijd is niet alleen zijn mening compleet omgeslagen, maar ook de discussie is veranderd van nauwelijks zichtbaar naar maatschappelijk onderwerp.
De discussie gaat ondertussen niet meer alleen over Zwarte Piet, maar bijvoorbeeld ook over hoe de media met de discussie omgaan.
Zondag met Lubach merkt in 2019 op dat er tientallen alternatieve Sinterklaasjournaals zijn, op regionale zenders en Youtube. Mét Zwarte Piet.
“Stel dat wij veel zendtijd krijgen, dan is een Sinterklaasjournaal ook bij ons mogelijk, mét Zwarte Pieten.” Karskens: “Wij zijn niet meteen racisten als we onze gezichten zwart schminken. (...) Wij hoeven ons helemaal nergens voor te schamen.”
Gerelateerde verhalen
Bekijk ook
Publiek Domeindag
Elk jaar komt er nieuw materiaal in het publiek domein. Dit is materiaal waarvan het auteursrecht is verlopen. Om te vieren dat het vrij te delen en te gebruiken is voor iedereen, organiseert Beeld & Geluid samen met Open Nederland, Wikimedia Nederland, de Koninklijke Bibliotheek, Netwerk Digitaal Erfgoed en verschillende erfgoedinstellingen op 12 januari de Publiek Domeindag 2024.