Hiphop en traditionele media: een ongelukkig huwelijk
Traditionele media als televisie en radio lijken maar moeilijk grip te krijgen op (Nederlandse) hiphop. Wanneer rappers of producers te gast zijn voelt het vaak net als een oom of tante op een stijve verjaardag die vraagt wat de jongere generatie nou eigenlijk bezighoudt - een tikkeltje ongemakkelijk. Een simpel geval van een generatiekloof? Of zijn traditionele media op muzikaal vlak een beetje vastgeroest?
Later lezen
Hippopulair
In het radioprogramma De Nieuws BV besprak Willemijn Veenhoven eind 2019 de grootste gamechangers van het decennium. Op muziekgebied was dit Nederlandse hiphopmuziek. De best beluisterde muziek in Nederland is namelijk... hiphop van Nederlandse bodem!
Hits, hits en nog eens hits
De dominantie in de hitlijsten is indrukwekkend. In - grofweg - de afgelopen twee jaar was Nederlandse hiphop altijd aanwezig in de charts, zo berekende rapfactcheck. Soms zelfs met uitschieters naar maar liefst acht van de tien (!) nummers in de top 10.
Geen hiphop in Hillywood
Ondanks dat het massaal beluisterd wordt...
...zie en hoor je het nergens terug op radio en televisie. Hiphop is gigantisch, maar rappers en beatmakers komen er in de traditionele media nauwelijks aan te pas. Een discrepantie die moeilijk valt te rijmen. En als ze dan een keer wél langs mogen komen is het vaak hoogst ongemakkelijk en bij vlagen ietwat neerbuigend.
Als Ronnie Flex bij RTL Late Night is om over zijn nieuwe album 'Remi' te praten...
...benadrukt presentator Beau van Erven Dorens dat hij een handboek met straattaal nodig had om zich erdoorheen te werken.
Het opvallende is dat de anekdote van het handboek totaal niet relevant is voor de vraag die hij daarna stelt.
Dezelfde dynamiek zie je als Boef te gast is bij RTL Late Night.
Hij heeft met de release van zijn album 'Slaaptekort' ongeveer alle records gebroken en hier wordt aandacht aan besteed.
Maar toch moet er nog even teruggeblikt worden op iets dat eerder is gebeurd.
Presentator Humberto Tan hoeft niet per se die 'oude Boef' terug te halen, maar wil toch gewoon even kijken hoe Rick Nieman op hem 'los ging'.
Als rappers te gast zijn op televisie, lijken presentatoren vaak in een rare stuiptrekking te schieten.
Alles moet hip om met rappers mee te doen.
Dit wordt soms een beetje ongemakkelijk.
Hier neemt het een bedenkelijke vorm aan: met de hand van Matthijs van Nieuwkerk op het hoofd van Kempi.
Eén keer een hand op iemands hoofd kan gebeuren, zou je zeggen...
Bij een tweede keer lijkt er meer aan de hand.
Het heeft immers iets kleinerends.
Of zou het iets met hun petten te maken hebben?
Zie hier een fragment uit Pauw & Witteman uit 2006.
Er wordt van rap en hiphop al snel een grap gemaakt.
Over de tijd lijkt er niet al te veel te zijn veranderd.
Zie hier een fragment uit De Wereld Draait Door uit 2017.
Ook hier ligt de lach al snel op de loer.
De grappen worden zelfs letterlijk gerecycled!
Ali B grijpt hier wel het moment aan om aan te stippen dat hiphop de afgelopen jaren misschien een beetje genegeerd is.
Maar kan het dan toch niet laten om met een licht ondermijnende grap te eindigen...
Zo beschrijft hij in het nummer 'zo doe je dat'.
Op de grote radio-stations hoor je namelijk nauwelijks hiphop...
Volgens Fresku heeft dat te maken met de achtergrond van veel hiphopartiesten.
Het station heeft als doel jongeren uit de randstad te bereiken, dit wordt onder andere gedaan met hiphopmuziek.
Je zou kunnen zeggen: eindelijk een mooi platform voor hiphopmuziek!
Maar wordt het zo niet een beetje weggemoffeld op een kleinere zender?
Waarom moet er immers speciaal een nieuwe zender voor opgericht worden?
Ook in de geschreven pers gaat het niet heel anders.
Als er iets 'objectiefs' gewonnen wordt komt al snel de negativiteit om de hoek kijken. De jury bepaalde dat het collectief New Wave, bestaande uit een verzameling talentvolle rappers en producers, in 2015 de Popprijs mocht ontvangen. De NOS benadrukt dat niet iedereen dit verdiend vond. Het enthousiasme druipt immers niet van de titel - Verbijstering over Popprijs 2015 : 'stampende malloten' - af...
'Rapper [ vul hier de artiestennaam in]'
Maar het zit ook in de taal vervlochten, het woord ‘rapper’ hangt vaak bijna als een prefix vast aan de artiestennaam van de rapper in kwestie. In het eerste geval ben je rapper, en daarna pas een persoon. Hier laat De Volkskrant zijn licht schijnen op de belangrijkste mensen die in 2019 zijn overleden, maar Feis is letterlijk de enige waarbij het beroep dikgedrukt voor de naam staat. Er staat bijvoorbeeld ook niet 'Journalist Max van Weezel'.
Rappers zijn tuig
Maar als er controverse rondom een rapper is staan de traditionele media in de rij. Of het nou gaat om rappers die wel eens met een crimineel gehangen hebben, het fenomeen drill rap of het verklaren van een hiphop-oorlog als twee rappers een meningsverschil hebben - rappers als tuig neerzetten verkoopt!
Hosselen!
Op televisie, radio en in de geschreven pers lijkt er dus...
...weinig plek om hiphop serieus te behandelen. Dan zit er, in de lijn met de geest van hiphop, maar één ding op: het heft in eigen handen nemen - oftewel hosselen. Steeds meer pioniers uit de hiphopcultuur zijn - voornamelijk online - zelf media-outlets gaan opzetten. Omdat de online wereld veel mogelijkheden biedt op het gebied van het zenden van content kunnen ze makkelijk hun eigen platforms opzetten en hoeven ze niet te wachten totdat ze in Hilversum geaccepteerd worden. Een methode die zich in sommige gevallen als waanzinnig succesvol heeft bewezen.
Dutch Masters
Kees de Koning blufte zichzelf op de radio met een hiphoprubriek…
...zoals hij in de podcast Yous & Yay: New Emotions vertelt. Een rubriek die uiteindelijk uitmondde in Dutch Masters, een radioshow volledig in het teken van hiphop. Daarna hosselde Kees verder en richtte hij Top Notch op, inmiddels één van de meest succesvolle muzieklabels de ons land ooit gekend heeft.
Een talkshow alleen maar over hiphopcultuur, waarin veel grote namen uit de scene graag langskomen.
Presentator Rotjoch blufte zich een weg in het omroepbestel...
...en richtte in 2006 het platform 101Barz op.
Tijdens de eerste studiosessie was Rocks te gast.
Dit concept groeide vervolgens uit tot een ongekend fenomeen.
Miljoenen mensen bekijken de content van 101Barz.
Deze studiosessie met Boef heeft inmiddels meer dan 23 miljoen streams. Misschien wel het best bekeken NPO-product ooit?
Er wordt in 2015 zelfs gedreigd om alles offline te halen.
Een vrij conservatief voorstel.
Gelukkig verweerde het platform zich kranig tegenover deze aanvallen...
...en gaan ze nog steeds hard als één van de schaarse plekken waar hiphop serieus wordt behandeld binnen het publieke bestel.
De studio op zijn kop, dansend op tafel.
In de geest van de hiphopcultuur: grijp je kans!
Maar is dit nieuw?
Natuurlijk is onbegrip van nieuwe stromingen een mechanisme dat ook bij de opkomst van rock-‘n-roll en punk te zien was. Inherent aan bewegingen die voortkomen uit jongeren- en tegenculturen is dat er, in eerste instantie, sprake is van een (generatie)kloof. Maar inmiddels is hiphop dus, in ieder geval cijfermatig, geen nieuwe tegencultuur meer: het is de mainstream.
Van de straat naar online
Hiphop is in Nederland...
...volwassen geworden in het internettijdperk. Een tijd waar andere mediawetten gelden en vooral veel meer mogelijkheden zijn. Zo kwamen veel mensen, actief in de hiphopcultuur, erachter dat ze die traditionele media helemaal niet nodig hadden. Zo konden ze dus televisie en radio overslaan en alsnog een enorm bereik hebben. Van de straat - zonder de traditionele media outlets - direct naar de online wereld waar een miljoenenpubliek met een paar klikken hen zo weet te vinden.
Een ongelukkig huwelijk met de traditionele media of niet, het is mooi om te zien dat zoveel jonge mensen met verschillende achtergronden zo succesvol zijn. Ook wordt duidelijk dat je tegenwoordig helemaal geen radio of televisie meer nodig hebt om een groot publiek te bereiken. Dus waar wacht je nog op?
Gerelateerde verhalen
Bekijk ook
Depotrondleidingen Den Haag
Wat doen die bijzondere telefoons in het museum? Geef je op voor een rondleiding door ons depot en je komt het te weten! Wij openen in de meivakantie maar liefst 12 keer de schatkamers van Beeld & Geluid in Den Haag. Tijdens een rondleiding door onze depots trekken honderden jaren PTT-historie aan je voorbij en kun je genieten van een kijkje achter normaal gesloten deuren.