Big Brother
In 1999 start Veronica met de realitysoap "Big Brother". Een huis volgehangen met camera's, 9 mensen die elkaar niet kennen en 100 dagen geen enkele privacy hebben.
Later lezen
BIG BROTHER
Twintig jaar geleden maakte Nederland kennis met het meeslepende programma Big Brother.
Op 16 september 1999 start Veronica met de uitzendingen van Veel kijkers zijn er getuige van dat een groep mensen voor 100 dagen naar een huis in Almere verhuist. Voor sommigen een innovatie op televisiegebied, voor anderen een droef dieptepunt:
"De televisieserie Big Brother is bespottelijk. Je neemt een serieus idee en verandert het in iets onbeduidends en onbetekenends. Ik weet zeker dat George Orwell het programma fel had veroordeeld" zegt Michael Shelden, biograaf van George Orwell in de Volkskrant van 22 oktober 1999.
Hoe bijzonder het format van het programma is, wordt meteen duidelijk.
Er is dan ook veel aandacht voor in de media.
Wie zijn de deelnemers? Hoe zou het ze vergaan?
Maar ook: hoe bijzonder is het dat ze zichzelf "binnenkort Bekende Nederlander" kunnen noemen?
Nummer 28
Dit is echter niet de eerste keer dat een dergelijk format is uitgeprobeerd. Jaren voor de start van Big Brother is er een vergelijkbaar programma op de Nederlandse televisie te zien: Nummer 28, bedacht door Erik Latour en uitgezonden door de KRO. Zeven beginnende studenten worden hierin wekelijks gevolgd tijdens hun leven in een Amsterdams studentenhuis. Het huis is voor de gelegenheid door de producent gehuurd.
De burgemeester van Amsterdam, Ed van Thijn, komt op 3 november 1991 het huis openen.
In vergelijking met Big Brother lijkt het mediacircus rondom de aftrap hier wel mee te vallen.
DODELIJK
Nadat in het begin heel veel materiaal wordt opgenomen, blijkt de werkelijkheid zo saai dat er na een aantal weken steeds minder wordt gefilmd. Achteraf is één ding duidelijk: het feit dat de deelnemers vrijelijk het huis in en uit mogen, is dodelijk voor een boeiend televisieprogramma. Dit is tegelijk het grote verschil met Big Brother, daar worden de deelnemers opgesloten in het huis, waardoor de onderlinge spanningen meer op scherp komen te staan.
Aanvankelijk schieten de cameramensen uren materiaal...
...maar al gauw is de conclusie dat er te weinig gebeurt.
Na 31 afleveringen stopt "Nummer 28" in 1992.
Maar dit blijkt niet het einde voor het format.
Want in 1999 komt Big Brother om de hoek kijken. En dat gaat niet zonder slag of stoot.
Kritiek
De periode voor de eerste uitzending van Big Brother daalt een enorme berg kritiek en verontwaardiging op de bedenkers neer. De Volkskrant komt een week voor de eerste uitzending een verontwaardigde John de Mol tegen:
Dinsdagochtend is de aftrap en mag de pers naar het huis komen kijken. In een blauwe studio spreekt producent John de Mol verontwaardigd over de vele grimmige en hectische reacties die Big Brother tot nu toe ten deel vielen, veelal afkomstig van 'zogenaamde deskundigen' die het project 'met een verbazingwekkende stelligheid' veroordeelden terwijl ze van niets wisten.
Ondanks alle kritiek laat John de Mol zich niet weerhouden.
Zo licht hij toe in een portret dat Netwerk over de televisie-producent maakt.
Zoals hij zelf zegt: hij moest dit doen.
De moeder van Big Brother
Hummie van den Tonnekreek, die een carrière als journalist bij diverse roddelbladen achter de rug heeft, wordt door John de Mol aangetrokken als eindredactrice van Big Brother. Zij wordt al snel de moeder van het programma genoemd en houdt niet alleen het format streng in de gaten, maar ook het welzijn van de deelnemers.
Achter de schermen wordt wel degelijk aan het welzijn van de deelnemers gedacht.
Het gaat dan niet alleen over de fysieke gezondheid, maar ook over het geestelijk welbevinden.
Iets waar Hummie van den Tonnekreek door wordt verrast.
Kracht
De grote kracht van Big Brother is dat de kijker zich niet afvraagt of er iets gaat gebeuren, maar dat er iets kan gaan gebeuren. En dat er van alles gebeurt in het eerste seizoen is al snel duidelijk. De kijker is getuige van een heel spectrum aan emoties: de hoofdrolspelers hebben ruzie met elkaar, lachen met elkaar en belanden bij elkaar in bed.
Een van de meest spraakmakende momenten van het eerste seizoen blijft de bedscène tussen Sabine en Bart.
Ondanks dat deze zich nog discreet onder de dekens afspeelt.
Ervaringen
Sabine Wendel, inmiddels 45 jaar en bewoonster van het eerste uur, is bezig met een boek over haar ervaringen in het huis. Het belooft een onthullend kijkje in haar leven na Big Brother te worden.
"Mensen hebben geen idee wat er allemaal gebeurd is, nadat wij het huis verlieten..."
Succes
Na het eerste seizoen Big Brother in Nederland, wordt het succes in het buitenland ongekend groot: het format wordt aan 58 landen verkocht. Overigens wel streng begeleid vanuit Nederland. Het fenomeen reality soap is de jaren daarna niet meer weg te denken uit het televisielandschap. Programma's als De gouden kooi, Utopia, De bus en later Expeditie Robinson en Wie is de mol? zijn slechts enkele voorbeelden uit een grote rij van populaire formats.
Terug
In februari 2019 wordt bekend dat Big Brother terug komt op de Nederlandse televisie.
EndemolShine, het productiehuis van Big Brother, laat weten aan RTL Boulevard dat ze inderdaad hopen op een terugkeer van het bloedstollende programma. "We maken er geen geheim van dat het onze ambitie is om Big Brother terug te brengen in Nederland. Het format is relevanter dan ooit en bestaat dit jaar 20 jaar. Hoe mooi zou dat zijn!" (Bron: website RTL)
We zijn weer thuis!
Op 30 december 1999 wordt Bart Spring in 't Veld door de kijkers tot winnaar gekozen.
Met een groots vuurwerk en veel toegestroomd publiek komt een einde aan zijn 100 dagen in het Big Brother huis.
Ga jij de nieuwe serie Big Brother (weer) kijken?
Gerelateerde verhalen
Bekijk ook
Wondere Wereld: Media & Robotica
Aan de hand van fragmenten uit Chriet Titulaers beroemde televisieprogramma 'Wondere Wereld' uit de jaren ‘80 neemt Diederik Jekel je in deze lezing mee langs de uitvindingen die ons leven en mediagebruik radicaal hebben veranderd. Hoe beïnvloeden deze ontwikkelingen jou en hoe verhoud jij je hiertoe? Samen onderzoeken we dit en de toekomst hiervan.