

One Giant Cover Up for Mankind
Is de maanlanding een groot complot? Op 20 juli is het precies 50 jaar geleden dat Neil Armstrong en Edwin “Buzz” Aldrin voet zetten op de maan. Er zijn echter genoeg mensen die geloven dat die voeten de aarde nooit verlaten hebben. Waar komt die twijfel vandaan?
Later lezen

In 1976 publiceerde schrijver Bill Kaysing (1922 - 2005) in eigen beheer het boek We Never Went to the Moon: America’s 30 Billion Dollar Swindle, waarin hij een aantal argumenten aanvoert die de maanlanding als bestempelen.
Kaysing twijfelt aanvankelijk niet aan de maanlanding.
Totdat hij zich erin verdiept voor zijn boek.
In een interview met Bart Sibrel legt hij uit hoe hij op dit idee komt.
Dit komt namelijk niet van hemzelf, maar van John Grant, een Vietnamveteraan die een tijdje op de woonboot van Kaysing logeert.
Wind op de maan

De argumenten die Kaysing en anderen na hem aanvoeren, baseren zich vooral op beelden van de maanlanding en de interpretatie hiervan. Deze foto, waarop Buzz Aldrin de vlag salueert, is hier een bekend voorbeeld van. De vlag lijkt te wapperen, wat opvallend is, aangezien er geen wind op de maan is.
In een interview met CNN beschrijven de makers van het televisieprogramma MythBusters...
...waar zij achter kwamen bij het nabootsen van de omstandigheden op de maan.
Het blijkt dat in het vacuüm van de ruimte, het gewicht van de vlag ervoor zorgt dat deze blijft bewegen.
Dit, zolang de astronauten ermee bezig zijn.
Dat is dus langer dan onder de aardse atmosfeer het geval zou zijn.
Zo leggen Jamie Hyneman en Adam Savage in de uitzending verder uit:
De vlag heeft een speciaal horizontaal gewicht in zich om de vlag overeind te houden.
Zonder wind zou dit anders onmogelijk zijn geweest.
De beweging van het plaatsen zorgt ervoor dat de vlag ook in beweging is.
Belichting

Een tweede argument heeft betrekking op de belichting. Een foto als deze zou bevestigen dat de landing in een filmstudio is opgenomen: de hoeken van schaduwen kloppen niet en verraden daarmee dat er gebruik is gemaakt van artificieel licht om alles goed uit te lichten.
In dit fragment van 'Adam Ruins Everything' laat Adam, expert Mark Schubin aan het woord.
Schubin legt uit dat alle schaduwen parallel zijn, omdat de zon immens ver van de maan af staat.
Zou het bijvoorbeeld een studio spot zijn, dan zouden de schaduwen van elkaar afwijken.
Wat het effect dus ruïneert, net als deze uitleg met het 'belichting argument' doet.
Een kritische blik

Het vlag-argument en het licht-argument leunen vooral op het kritisch tot je nemen van beelden, zoals de foto van Buzz Aldrin die de vlag salueert, en daar een interpretatie aan geven. Wat zie ik? Wat lees ik? Waar komt dit vandaan? Niet alles wat je ziet is echt, niet alles wat je ziet is nep.

Een beetje afstand is soms raadzaam
Zo claimt Kaysing ook in zijn boek dat de Nederlandse kranten omstreeks 1969 hun twijfels hadden bij de echtheid van de maanlandingen. Buiten dit voorbeeld uit het Nieuwsblad van het Noorden uit 1969, is daar (tegenwoordig) weinig over te vinden. Maar dan, lees het onderschrift…
Hoe kritisch kijk jij naar alle beelden die je dagelijks in de media krijgt voorgeschoteld?
De komst van internet maakt toegang tot omstreden theorieën alleen maar makkelijker.
Shane Dawson, YouTube’s nr. 1 conspiracy theorist, voedt zijn publiek met zijn ideeën over wat wel, of niet waar is.
Maar zoals je ziet, de argumentatie blijft grotendeels hetzelfde. Ook hier is niet duidelijk wat nu doorslaggevend is.
YouTube is actief bezig om video's met complottheorieën en 'nieuws' als dit te verwijderen, in hun campagne tegen nepnieuws.
Met zijn populariteit is het afwachten of Shane's theorieën hier ook onder zullen lijden.
Shane begint zijn video met een introductie, die zijn hele interpretatie van de beelden persoonlijker maakt.
Hij lijkt meer op zoek naar een leuk gedachte-experiment voor hemzelf en zijn publiek, dan naar de waarheid en feiten zoals Kaysing.

Daar zit dus een duidelijk verschil met het boek van Bill Kaysing. Zijn zoektocht en schrijfwerk bracht hem aan het twijfelen. Shane Dawson, aan de andere kant, deelt vooral zijn interesse, hoe stellig hij die ook presenteert. Hij switcht razendsnel tussen serieus en onzin. En die tegenstrijdigheid vraagt ook meer van jou als kijker. Zo maakt hij van complottheorieën veeleer leuke gedachte-experimenten.
Geloof jij zelf eigenlijk dat de astronauten in 1969 écht op de maan zijn geweest?
Een disclaimer om beelden te ontcijferen, krijg je er meestal niet gratis bij.
Daarom is het ook belangrijk om beelden te leren lezen en daar ook les in te krijgen.
Het televisieprogramma RAMBAM duikt hiervoor ook in complottheorieën…
waar veel jongeren zich doorheen moeten banen, tussen alle beelden die dagelijks op hen afkomen.
Het belang van mediawijsheid, goed kijken, wordt door deze geschiedenisdocent nog eens helder onderstreept.
Die vaardigheid was 50 jaar geleden misschien nog wat minder belangrijk. Toen er nog niet van alles zomaar in beeld was.
In de Polygoon-uitzending van de maanlanding werd ook gebruikgemaakt van een maquette bij gebrek aan daadwerkelijke beelden van de landing.
Dat alles maakte de landing er niet minder indrukwekkend om.
Denk je dat jij een maquette overtuigend genoeg zou vinden?
Op de maan geschoten, of in een kelder: de verbeeldingskracht is wat de doorslag geeft. Of je nu twijfelt of niet. En laten we wel wezen, diezelfde verbeeldingskracht voedt ook de misschien wel gróótste cover up in de geschiedenis ooit.