Verzameling tijdschriften van Moesson
Verzameling tijdschriften van Moesson
TILT

65 jaar Moesson

Auteur: Sofie Oprins , Eelco van Nielen

Moesson viert dit jaar haar 65e jaargang. Het tijdschrift werd in 1956 opgericht door schrijver Tjalie Robinson om als spreekbuis te dienen voor de Indische gemeenschap. Zijn familie heeft sindsdien een verbintenis gehad met het blad. Waar kwam die vraag naar zo'n blad vandaan? En hoe wisten ze relevant te blijven voor nieuwe generaties Indische Nederlanders?

Begin het verhaal

Start verhaal

Het hele verhaal 15 kaarten
Alleen de highlights 10 kaarten
Later lezen, mail een reminder

Later lezen

Je emailadres wordt eenmalig gebruikt om de link naar het verhaal te sturen. Je adres wordt niet opgeslagen.

65 jaar Moesson

Een stem voor Indische mensen

In Nederland wonen ongeveer twee miljoen mensen die verwant zijn aan het voormalige Nederlands-Indië. Moesson is al zo’n 65 jaar een spreekbuis voor verschillende generaties Indische mensen. Het tijdschrift vertelt en symboliseert een verhaal van generaties.

Afbeelding: Moesson, 15-1-1978. Bron: Digitale Tijdschriftenarchief - Moesson
Na de Tweede Wereldoorlog breekt een uiterst moeilijke periode aan voor Indische Nederlanders in het onafhankelijke Indonesië.

In dit fragment beschrijft Lilian Ducelle, de vrouw van Tjalie Robinson, hoe zij zich in huis moest verstoppen voor woedende Indonesiërs. Net als 300.000 andere Indische Nederlanders vluchten zij en haar man naar Nederland.

Fragment: Siáááp, NOS, 09-12-1984. Bron: collectie Beeld & Geluid
Heimwee en onbegrip
De repatrianten uit Indonesië worden in groten getale opgevangen in contractpensions.

Daar ligt de focus op het aanpassen aan Nederlandse gebruiken. Voor het Indische verhaal is verder maar weinig begrip. Actrice/zangeres Wieteke van Dort vertelt in 2019 in 'Achter de dijken' hoe moeilijk die periode was voor de Indische gemeenschap.

Fragment: Achter de dijken, KRO-NCRV, 10-10-2019. Bron: collectie Beeld & Geluid

Ik ken de geschiedenis van Indische Nederlanders goed...

Een spreekbuis
Wanneer Tjalie Robinson in 1958 het blad Onze Brug omdoopt tot Tong Tong blijkt dat de behoefte aan erkenning voor het gemis aan een ‘thuis’ ontzettend groot is.

Veel van deze eerste generatie Indische-Nederlanders voelen zich ontworteld en kunnen moeilijk aarden in de Nederlandse samenleving.

Het blad groeit al snel aan abonnees en en biedt haar lezers ruimte om hun hart te luchten. Lilian Ducelle vertelt in 'Stille intocht' over de oorsprong van het blad.

Fragment: Stille intocht, NOS, 27-03-1994. Bron: collectie Beeld & Geluid
Pasar Malam

Tjalie richt in 1960 ook Stichting Tong Tong op, de drijvende kracht achter de Pasar Malam, een ontmoetingsplek voor duizenden Indische Nederlanders. In dit fragment spreekt hij over het doel van het evenement.

Fragment: Open Oog, NTS, 28-06-1968. Bron: collectie Beeld & Geluid
De Tong Tong Fair

Siem Boon, kleindochter van Tjalie Robinson, werkt al bijna 40 jaar mee aan de manifestatie die inmiddels de Tong Tong Fair heet.

In 2005 werd ze hierover geïnterviewd in 'Met vlag en wimpel', met aandacht voor haar opa en alles wat hij voor elkaar heeft gekregen. Net als het tijdschrift gaat het festival met de tijd mee, al blijft het doel hetzelfde.

Fragment: Met vlag en wimpel, NOT, 11-01-2005. Bron: collectie Beeld & Geluid

een tweede generatie

Na het overlijden van Tjalie in 1974 neemt zijn vrouw, Lilian Ducelle, het tijdschrift over. In 1978 verandert ze de naam van het tijdschrift naar Moesson. 

In 1993 komt het blad in handen van de tweede generatie. De dochter van Tjalie en Lilian, Vivian Boon sr., wordt hoofdredacteur van Moesson.

Afbeelding: Moesson, 15-1-1978. Bron: Digitale Tijdschriftenarchief - Moesson
Geen Gewoon Indisch Meisje

Ondertussen heeft de tweede generatie Indische Nederlanders ook van zich laten horen. Marion Bloem beschrijft haar gevoelens in haar boek ‘Geen Gewoon Indisch Meisje’ en maakt een documentaire over de worsteling met haar omgeving, zowel binnenshuis als buitenshuis.

Fragment: Het land van mijn ouders, Ikon, datum onbekend. Bron: collectie Beeld & Geluid
Een derde generatie Moesson

Nadat Vivian Boon sr. in 2001 het hoofdredacteurschap van Moesson doorgeeft aan Marjolein van Asdonck komt het blad terecht bij de derde generatie.

In dit interview vertelt Van Asdonck over hoe Moesson probeert het Indisch zijn binnen de eigen gemeenschap te promoten.

Fragment: Halve maan, NMO, 13-04-2012. Bron: collectie Beeld & Geluid
Ander perspectief

In de media durft deze huidige generatie zich nog meer uit te spreken over hun dubbele identiteit en familiegeschiedenis.

Dat betekent ook kritischer kijken naar de goede herinneringen aan het voormalig Nederlands-Indië. Zoals historica en schrijfster Lara Nuberg doet in Mondo in 2020.

Fragment: Mondo, VPRO, 22-02-2020. Bron: collectie Beeld & Geluid

Is het goed om kritischer naar Tempo Doeloe te kijken?

65 jaar Moesson

In mei 2020 neemt Vivian Boon het stokje over van Van Asdonck. Zij is een kleindochter van Tjalie en Lilian. Onder haar leiding is het tijdschrift weer terug binnen de familie Boon.

In 2020 praat ze over haar rol als hoofdredacteur in 'Van Jakarta naar Rotterdam' en hoe zij in de geest van haar grootouders werkt.

Fragment: Van Jakarta naar Rotterdam, 15-08-2020. Bron: collectie Beeld & Geluid

Het tijdschrift Moesson is met 65 jaargangen het oudste en nooit gesubsidieerde ‘bi-culturele’ blad van Nederland. 

Niet alleen vertelt de geschiedenis van de familie Boon een verhaal van generaties. Ook is Moesson een voorbeeld hoe media als tijdschriften, boeken, blogs en evenementen een stem kunnen geven aan een groep mensen met een gedeelde achtergrond. 

Bekijk bronnenlijst

Gerelateerde verhalen

NA HET ZIEN VAN DEZE 5 SIMPELE TRUCS ZAL JOUW SURFGEDRAG NOOIT MEER HETZELFDE ZIJN!

Delen Informeren

We hebben een emoji overload ?

Delen Ontwikkeling Informeren

Iedereen is dateable - een geschiedenis van tv-romantiek

Delen Verkopen Informeren

Going to the dogs: een bijzonder toneelstuk van Wim T. Schippers

Vertellen Informeren

Honger

Informeren
Bekijk alle verhalen

Bekijk ook

evenement zondag 29 juni

Xperience Day 2025

Beeld & Geluid organiseert in samenwerking met veel omroepen en mediabedrijven de Xperience Day. Tijdens deze dag opent het Media Park haar deuren voor het grote publiek en krijgen bezoekers de kans om achter de schermen te kijken bij verschillende televisiestudio’s en programma’s. Het programma wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Hilversum.