Festival van het Vrije Woord 2018
Nepnieuws en desinformatie zorgen voor verwarring en politiek debat. Overheden, onderwijs en de journalistiek proberen er vat op te krijgen. Het Festival van het Vrije Woord staat in het teken van persvrijheid in het digitale tijdperk. Een divers programma met de Persvrijheidslezing door Franklin Foer, panels en debat met onder andere Jeroen Wollaars (NOS) en Eric Smit (Follow the Money).
Bekijk het programma van het Festival van het vrije woord 2019
Nepnieuws en desinformatie zorgen voor verwarring en politiek debat. Overheden, onderwijs en de journalistiek proberen er vat op te krijgen. Het Festival van het Vrije Woord staat in het teken van persvrijheid in het digitale tijdperk. Een divers programma met de Persvrijheidslezing door Franklin Foer, panels en debat met onder andere Jeroen Wollaars (NOS) en Eric Smit (Follow the Money).
Bekijk het programma van het Festival van het vrije woord 2019

Kijk hierboven live mee met het debat over Persvrijheid en mensenrechten in Egypte (16:30 uur), de Persmonitor en Persvrijheidslezing van Franklin Foer (19:30 uur) en het programma Persvrijheid in het Digitale Tijdperk (20:15 uur)
In het digitale tijdperk wordt continu een grote hoeveelheid nieuwsberichten razendsnel verspreid. Kenmerkend in de afgelopen jaren is de rol van nepnieuws, desinformatie of de stroom aan niet of onjuist onderbouwde opinies, met name via sociale media. Overheden, proberen vat te krijgen op verspreiding van het nepnieuws. Zo is in Duitsland de ‘Netzwerkdurchsetzungsgesetz’ van kracht geworden. De wet maakt mediabedrijven als Facebook en Twitter verantwoordelijk om nepnieuws en haatzaaiende berichten te verwijderen op straffe van fikse boetes. De EU-waakhond voor nepnieuws kwam onder vuur te liggen omdat het ten onrechte berichten op haar site kwalificeerde als fake. Wordt met deze maatregelen het beoogd doel bereikt of perken ze de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting in? Dit zijn de thema’s tijdens het Festival van het Vrije Woord in de debatten onder leiding van Amber Brantsen en Kees Boonman.
Programma
16:00 - 17:30 uur Workshops
18:00 - 19:00 uur Buffet
19:30 uur Persvrijheidsmonitor en Persvrijheidslezing
20.15 uur Panels en debat
21.30 uur Borrel
Workshops
-
Schrijven
Jolande Withuis (1949) was tot 2014 als onderzoekster verbonden aan het NIOD. Ze schrijft voor NRC Handelsblad, Trouw en de Volkskrant. Bij De Bezige Bij verschenen onder andere Weest manlijk, zijt sterk (2008), een biografie over verzetsman Pim Boellaard, die werd bekroond met de Grote Geschiedenis Prijs 2009 en de Erik Hazelhoff Biografieprijs 2010. In 2016 verscheen de bestseller Juliana. Vorstin in een mannenwereld, die werd genomineerd voor de Brusseprijs. In De Raadselvader (2017) reconstrueert ze met behulp van onder meer zijn bvd-dossier de levensgeschiedenis van haar vader Berry Withuis (1920-2009). Withuis’ scherpe en ontroerende ontleding van de verhouding tot haar vader weerspiegelt onze recente wereldgeschiedenis en biedt de lezer een blik van binnenuit op de Koude Oorlog: ‘Ik was vijf en wist: wij zijn de vijand.’
-
Overleven in conflictgebieden - voor opdrachtgevers en (foto) journalisten
Deze workshop wordt gegeven door buitenland correspondente Ana van Es, Midden-Oosten correspondent van de Volkskrant en Peter ter Velde, buitenland- en veiligheidscoördinator NOS, tevens docent NVJ Academy. Beiden gaan uitgebreid in op de voorbereidingen voor uitzendingen, hoe te handelen tijdens het verblijf, en de nazorg bij terugkomst uit een conflictgebied. Het perspectief van de opdrachtgevers én van de journalisten wordt in de workshop belicht.
-
Digitale veiligheid voor journalisten
Hoe kun je je als journalist zo goed mogelijk beschermen tegen digitale surveillance en andere online bedreigingen? Menso Heus van Free Press Unlimited verzorgt de workshop over de werking en gevaren van internet. Welke simpele dingen kun je NU doen om je beter te beveiligen, hoe denk je na over de risico’s die je loopt en welke zaken moet je in acht nemen als je verslag doet over grote spelers?
-
When Mixed Reality meets Deep Fake – Third Millennium Challenges for Audiovisual Data in Journalism
Wat gebeurt er als immersieve technologieën (VR/AR/MR) en deep fake videos samenkomen? De immersie van mixed reality-verhalen brengen onderwerpen dichter bij de ontvanger dan ooit, terwijl de laatste ontwikkelingen in deep fake videos zeer realistische, door AI gecreeërde nepvideo's weten te produceren. In deze "speculatief design"-workshop kijk je met onderzoeker, researcher en tech-nerd Jeanine Reutemann naar bestaande voorbeelden van journalistieke immersieve producties en deep fake video's, om zo de uitdagingen in kaart te brengen waar we voor staan wanneer de nieuwe technologieën elkaar ontmoeten. De voertaal is Engels. Jeanine Reutemann onderzoekt de impact van nieuwe mediatechnologieën bij het Centre for Innovation van Universiteit Leiden (Den Haag), en is manager van de Zwitserse start-up RedMorpheus.
-
Persvrijheid en mensenrechten in Egypte: een debat
De Egyptische president Abdelfettah al-Sisi won recent de verkiezingen met 97% van de stemmen. President al-Sisi mag dan met de mond belijden een democraat te zijn, de realiteit is een andere. Het debat wordt geopend door Thomas Bruning, algemeen secretaris van de NVJ. Vervolgens gaan Rena Netjes (journalist en arabist) en Jan Jaap de Ruiter (arabist Universiteit van Tilburg) in gesprek met: Karim Abdelrady (advocaat van foto-journalist Shawkan, tegen wie de doodstraf is geëist), Ahmed Samir (presentator bij de Egyptische oppositionele nieuwszender Al-Mukammeleen, die vanuit Istanbul opereert), Ibrahim Halawa (als tiener maakte hij al kennis met de erkers van het al-Sisi regime omdat hij een paar dagen na het bloedbad op het Rabaa al-Adawiya plein in Cairo meedeed aan een demonstratie in Cairo), Marietje Schaake (D66, lid van het Europees Parlement)

Foto: James Estrin
Persvrijheidslezing - Franklin Foer
Franklin Foer (1974) is journalist en schrijft voor onder andere Slate, New York en Atlantic. Als redacteur bij The New Republic schreef hij spraakmakende stukken over Amazon. Zijn boek Alles draait om de bal, waarin globaliseringsprocessen worden uitgelegd aan de hand van voetbal, was een wereldwijd succes. In 2017 publiceerde hij Ontzielde Wereld (De Bezige Bij).
Google, Facebook, Apple en Amazon presenteren zich als voorvechters van individualisme, efficiëntie en diversiteit, maar ondertussen leiden hun algoritmes tot eenheidsworst, privacyschending en een overdosis comfort. Ontzielde wereld legt dit mechanisme van automatisering en homogenisering onder het vergrootglas.

Panels en debat
Zaal 1: Persvrijheid in het digitale tijdperk
Met NOS-correspondent Jeroen Wollaars over de Duitse ‘Netzwerkdurchsetzungsgesetz’. Brenno de Winter (ICT journalist), Marije Vlaskamp (de Volkskrant, Correspondent China).
Moderatie: Amber Brantsen
Zaal 2: De grenzen aan de financiële journalistiek
Op het vlak van de financiële journalistiek hebben de Panama papers tot samenwerking van internationale media geleid. Hoe kunnen de journalistieke media zorgvuldig berichten over bedrijven, ook als ze risico lopen op juridische procedures? Met Jan Kleinnijenhuis (Trouw), Eric Smit (Follow the Money), Jan Driessen en Alex de Vries.
Moderatie: Kees Boonman
Het persvrijheidscomité is verantwoordelijk voor de organisatie van het Festival van het vrije woord.
Het Persvrijheidscomité bestaat uit de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), NDP Nieuwsmedia, Free Press Unlimited, het Genootschap van Hoofdredacteuren, PEN Nederland, World Press Photo, vrienden van het Persmuseum en Beeld & Geluid.
Met financiële bijdragen van: Stichting Democratie en Media, Persvrijheidsfonds en Ministerie van OCW, Lucas Ooms Fonds en gemeente Hilversum.