Waarom de slechtste Zelda-game ooit een hoogtepunt in de Nederlandse geschiedenis is
Je noemt jezelf misschien een Zelda-fan, maar de kans is groot dat je Zelda: The Wand of Gamelon niet kent. Da’s niet vreemd, want Nintendo negeert het bestaan van het spel én het kwam nooit uit voor een Nintendo-console. Toch staat het spel in onze gamescanon; een lijst met mijlpalen in de Nederlandse gamegeschiedenis. Wat doet een Japanse gamefranchise op zo’n lijst? Retro gaming expert Tom Lenting legt uit.
Je noemt jezelf misschien een Zelda-fan, maar de kans is groot dat je Zelda: The Wand of Gamelon niet kent. Da’s niet vreemd, want Nintendo negeert het bestaan van het spel én het kwam nooit uit voor een Nintendo-console. Toch staat het spel in onze gamescanon; een lijst met mijlpalen in de Nederlandse gamegeschiedenis. Wat doet een Japanse gamefranchise op zo’n lijst? Retro gaming expert Tom Lenting legt uit.
Link en Zelda in een cutscene uit Zelda: The Wand of Gamelon. Philips Interactive Media, 1993. Bewerking: Beeld & Geluid
Door: Tom Lenting
Nintendo sloot in 1988 een deal met Sony voor de ontwikkeling van SNES-CD, een CD-ROM-uitbreiding voor Nintendo’s populaire Super Nintendo (SNES)-gameconsole. Inbegrepen bij die deal: Sony zou voor Nintendo een nieuwe spelcomputer mogen bouwen onder de conceptnaam ‘Play Station’. Nintendo bedacht zich echter en ging voor een deal met concurrent Philips, omdat Sony te veel zeggenschap kreeg over Nintendo’s softwarecatalogus.
De gameplay van Wand of Gamelon. Fans en critici bekritiseerden het spel ook om zijn slordige besturing en niet te volgen spelmechanieken. Zelda, the Wand of Gamelon, Philips Interactive Media, 1993.
Games voor de CD-i
De SNES-CD van Philips werd uiteindelijk ook geschrapt. Philips had echter in de deal opgenomen dat het enkele Nintendo-karakters mocht laten opdraven voor een paar games op zijn nieuwe CD-i-platform, dat uitkwam in 1991. Hotel Mario kwam uit een interne Philips-studio buiten Nederland, de twee andere Mario-spellen (Super Mario Wacky Worlds en Mario Takes America) werden geannuleerd. Link: The Faces of Evil en Zelda: The Wand of Gamelon werden gemaakt door de externe Amerikaans-Russische studio Animation Magic. De laatste Zelda-game, Zelda’s Adventure, was afkomstig van de externe studio Viridis. Als de games niet zijn ontwikkeld door Nederlandse gamedevelopers, waarom zijn ze dan van belang voor de Nederlandse gamegeschiedenis?
De Nederlands ingesproken intro van Zelda: de Toverstaf van Gamelon. Zelda: the Wand of Gamelon, Philips Interactive Media, 1993.
Klinkt bekend
Vooral de eerste twee Zelda-titels tonen aan hoe serieus Philips zijn Nederlandse thuismarkt nam. Link: The Faces of Evil en Zelda: The Wand of Gamelon verschenen in Nederland in exclusief Nederlandse uitvoeringen onder de titels Link: De Gezichten van het Kwaad en Zelda: De Toverstaf van Gamelon. De spellen kwamen met Nederlandse doos en handleiding en Philips huurde Nederlandse stemacteurs in, zodat de spellen volledig in het Nederlands speelbaar waren. Deze stemacteurs waren ook te horen in tekenfilms als De Smurfen en, jaren later, in de Nederlandse versie van SpongeBob SquarePants (onder meer als Patrick Ster en Octo Tentakel).
Een korte selectie van enkele cutscenes uit de game. De scenes werden bekritiseerd om hun amateuristische voorkomen. Zelda: the Wand of Gamelon, Philips Interactive Media, 1993.
Bye bye, CD-i
Dale DeSharone, de inmiddels overleden Amerikaanse ontwikkelaar van Link: De Gezichten van het Kwaad en Zelda: De Toverstaf van Gamelon,vertelde enkele jaren geleden in een interview dat Philips de CD-i in eerste instantie absoluut niet zag als een gameconsole, maar vooral als een educatief platform. Pas toen bleek dat games de enige titels waren die echt goed verkochten, ging het Philips-management om en legde het de focus op games, aldus DeSharone.
Waarom konden ook deze spellen de Philips CD-i niet redden van de ondergang? Het grootste probleem bij Link: De Gezichten van het Kwaad en Zelda: De Toverstaf van Gamelon waren de vreselijk slecht geanimeerde tussenfilmpjes, gemaakt door goedkope dochterstudio’s van Animation Magic in Rusland. Niet verstandig, want de filmpjes leken regelrecht uit Microsoft Paint te komen. Het is dus niet verwonderlijk dat beide spellen tegenwoordig nog altijd op YouTube belachelijk worden gemaakt vanwege deze animaties.
Nintendo negeert op hardnekkige wijze de CD-i-titels en doet net of ze nooit bestaan hebben. In een overzicht van de Nederlandse gamegeschiedenis kunnen ze echter niet ontbreken. Ze vertellen het verhaal van een unieke deal tussen een Nederlandse elektronicafabrikant en het succesvolste Japanse gamebedrijf ooit. Twee van de Zelda-games laten ook de aandacht zien die Philips besteedde aan Nederlandse lokalisatie en het belang dat Philips daarmee hechtte aan zijn thuismarkt. Tevens laten de titels zien dat zelfs de beroemdste gamefranchises een spelcomputer niet van de ondergang kunnen redden.
Benieuwd naar meer Nederlandse gamegeschiedenis?
Tom Lenting
Tom Lenting is gamehistoricus en gamet al sinds de jaren 80. Hij verdiept zich vooral in de gamegeschiedenis van Nederland en de plaats van games in de cultuurgeschiedenis. Sinds 2007 heeft hij een populair YouTube-kanaal over klassieke games (youtube.com/applemctom).
