Je bevindt je hier:

Digitalisering

De audiovisuele collectie van Beeld & Geluid bevat veel materiaal van vóór het digitale tijdperk: films in blikken, audio op magneetband of cassettes en heel veel verschillende videoformaten. Het gaat om ruim 1.3 miljoen unieke titels, waarbij elke titel vaak meer dan één analoge drager heeft. En elk jaar wordt door schenkingen meer analoog materiaal in de collectie opgenomen.

Een filmtafel met 8mm filmrol

        Foto: Sebastiaan ter Burg, CC-BY-2.0

Voor hergebruik en inzage wordt de analoge collectie gedigitaliseerd: van de inhoud op de analoge dragers wordt een digitaal bestand gemaakt. Digitalisering zorgt er ook voor dat de collectie voor de toekomst behouden blijft. Al het analoge materiaal is vergankelijk en zal op termijn verdwijnen. De levensduur van de meer recente formaten zoals video of DAT tapes is daarbij korter dan bijvoorbeeld film.

Het digitaliseringsteam van Beeld & Geluid digitaliseert op eigen apparatuur 16mm en 35mm film en geluid, en alle audio en videoformaten. Door de jaren heen is de standaard voor de resolutie van beeldmateriaal veranderd en daarmee zijn de eisen voor digitale files hoger geworden: digitaliseerden we eerst in SD (Standard Definition) en later in HD (High Definition), nu zien we de vraag naar 4K toenemen. Dat betekent dat het analoge materiaal opnieuw moet worden gedigitaliseerd. Tegelijkertijd wordt het steeds moeilijker om de oude machines te vinden die nodig zijn om het materiaal voor te bereiden of te digitaliseren. Een professioneel videoformaat als BCN of een Umatic wordt al tientallen jaren niet meer gebruikt en machines en onderdelen worden niet meer gemaakt. Niet alleen de apparatuur wordt schaars, ook de kennis over oude formaten en de beste manier van digitaliseren en restaureren dreigt te verdwijnen. Het digitaliseringsteam van Beeld & Geluid speelt een actieve rol bij het behouden, vastleggen en delen van deze kennis.

Depots

Conservering

Beeld & Geluid heeft de analoge collectie goed beschermd opgeslagen in de depots in vijf niveaus onder het gebouw in Hilversum. Op de analoge collectie wordt passieve conservering toegepast. Passieve conservering betekent de instandhouding door middel van adequate opslag van analoge materialen in depots, zodanig dat het risico van beschadiging en verval tot een minimum wordt beperkt. 

Met name de opslag van de materialen in een geklimatiseerde omgeving met constante lage temperaturen en relatieve luchtvochtigheid verlengt de levensduur van analoge dragers. Beeld & Geluid draagt zorg voor adequate klimaatbeheersing voor alle materialen in zijn depots. Daarbij wordt per type collectie of drager de aanbevolen temperatuur en relatieve luchtvochtigheid in de depots ingeregeld, de maximaal toegestane fluctuaties daarin worden regelmatig gecontroleerd. 

De indeling van deze klimaatzones bij Beeld & Geluid loopt gelijk aan de vijf niveaus onder het Beeld & Geluid gebouw, hoe lager je komt in het gebouw hoe kouder de temperatuur in de depots. Naast de juiste klimaatbeheersing zijn ook onder andere het omblikken van filmmateriaal en het scheiden van verschillende soorten fysieke beeld- en geluidsdragers belangrijke maatregelen van passieve conservering. Aan de hand van periodieke inspecties wordt de staat van de collectie gecontroleerd.

Het digitaliseringsteam herstelt als dat nodig is beschadigd materiaal (actieve conservering) en digitaliseren is zelf ook een vorm van actieve conservering.

Meer over digitalisering? 

Wil je weten in wat voor soort (inter)nationale projecten Beeld & Geluid samenwerkt op het gebied van digitalisering, welke experts hierbij betrokken zijn en welke blogs er worden geschreven over digitalisering?

Bronnen

In het eindrapport (2015) van het programma Beelden voor de Toekomst leest u over de ontwikkeling van grootschalige digitaliseringsprocessen als de gedachtevorming over de rol van erfgoedinstellingen in de digitale samenleving: http://publications.beeldengeluid.nl/pub/17

Op het Amateurfilm Platform vindt u zeer toegankelijke beschrijvingen voor het bewaren en digitalisering van film, video en digitale dragers: http://www.amateurfilmplatform.nl/het-behouden-waard/bewaren-en-digitaliseren

Het Vlaams Instituut voor Archivering (VIAA) schreef diverse eindrapporten met lessons learned van digitaliseringsprojecten van verschillende dragertypen (2016-2017): https://viaa.be/nl/rapporten