CLARIAH Summer School 2018
Van twee tot zes juli 2018 werd de eerste CLARIAH Media Studies Summer School georganiseerd in Beeld & Geluid. Doel: met een groep onderzoekers en ontwikkelaars de CLARIAH Media Suite testen en gebruiken. De Media Suite is een online onderzoeksplatform voor geestes - en socialewetenschappers van Nederlandse universiteiten en kennisinstellingen.
Van twee tot zes juli 2018 werd de eerste CLARIAH Media Studies Summer School georganiseerd in Beeld & Geluid. Doel: met een groep onderzoekers en ontwikkelaars de CLARIAH Media Suite testen en gebruiken. De Media Suite is een online onderzoeksplatform voor geestes - en socialewetenschappers van Nederlandse universiteiten en kennisinstellingen.
Door: Berrie van der Molen
Het onderzoeksplatform werd door keynote spreker Eric Hoyt meteen tot 'game changer for Media research in the Digital Humanities' gebombardeerd. Een optimistisch begin, maar hoe ging het er tijdens de Summer School daadwerkelijk aan toe? En wat waren voor mij de meest waardevolle ervaringen en inzichten?
Als promovendus doe ik aan de Universiteit Utrecht onderzoek naar publieke debatten over drugs in Nederlandse media. Daardoor ben ik me altijd sterk bewust van de spanningen die ontstaan zodra ik ontwikkelingen in het historische publieke debat probeer te begrijpen met een combinatie van gedigitaliseerde bronnen en tools. Hoe kun je precies weten wat je doorzoekt, hoe werkt dat zoeken eigenlijk, en zijn er geen betere strategieën om het materiaal te laten spreken?
Dit zijn een aantal vragen waarmee ik naar de Summer School kwam. Ook was ik aanwezig vanwege mijn betrokkenheid bij een onderzoekspilot (over publieke debatten over drugs in Nederlandse media) waarbij het testen en ontwikkelen van een onderdeel van de Media Suite centraal stond. Nu kon ik, na heel veel werk van ontzettend veel betrokkenen, eindelijk veel van de bronnen én metadata doorzoeken, bekijken en analyseren!
Van corpuscreatie, analyse tot visualisatie
De summer school was opgezet in thema’s, elke dag stond een ander thema centraal, van corpuscreatie, analyse tot visualisatie. Het ochtendprogramma bestond uit specifieke lessen. Tijdens het middagprogramma werkten we samen in van tevoren samengestelde teams rond een bepaalde case study. Met Jasmijn van Gorp (Universiteit Utrecht) had ik een case study voorbereid over vluchtelingencrises in Nederlandse media. In ons team zaten ook onderzoeker Kim Smeenk (Rijksuniversiteit Groningen) en ontwikkelaar Johannes Wassenaar (Beeld & Geluid ). Elke middag werkten we, gewapend met nieuw opgedane kennis en vaardigheden, samen in de Media Suite: drie onderzoekers met een ontwikkelaar, die alle technische vragen kon beantwoorden en zelfs in mum van tijd doelgerichte datavisualisaties kon maken.
Automatic Speech Recognition
Aan het einde van de week had ons team een aantal uiteenlopende manieren gevonden om de (on)zichtbaarheid van vluchtelingen in Nederlandse media bloot te stellen. Vooral bijzonder was de beschikbaarheid van ASR metadata. ASR staat voor Automatic Speech Recognition, dit systeem maakt het mogelijk om het gesproken woord uit radio- en televisiemateriaal met trefwoorden doorzoekbaar te maken. Het proces om al het gedigitaliseerde materiaal van Beeld & Geluid op deze manier doorzoekbaar te maken is in volle gang. We konden nu al een aantal interessante observaties doen over wie er aan het woord komt tijdens nieuwsitems over vluchtelingencrises (met name verslaggevers en politici, de vluchtelingen nagenoeg niet) en wat de inhoudelijke toon van deze items is (die lijkt met name te gaan over de impact op Europa en de politieke reactie daarop, minder over de vluchtelingen zelf of over waarom zij vluchten). Door kritisch naar de resultaten te kijken, viel het ons op dat deze methode niet werkt als er geen Nederlands gesproken wordt. In de ASR metadata komen vluchtelingen in feite niet aan het woord, wat ze zeggen wordt niet herkend.
Onderzoeksresultaten
Wat ik echt bijzonder vond aan de Summer School is dat we na een aantal dagen intensieve samenwerking niet alleen heel veel van elkaar geleerd hebben, maar elkaar ook oprecht belangwekkende voorlopige onderzoeksresultaten hebben laten zien.
Vaak gaat het in de digitale geesteswetenschappen over beloftes en over de toekomst. Dat is ook zeker belangrijk, en daar was ook deze week tijd voor, onder andere tijdens de inspirerende paneldiscussie onder leiding van Thomas Poell (UvA). Maar ik beleefde met name een week waarin het, nadat zoveel mensen met zoveel energie gewerkt hebben aan de Media Suite, mogelijk was om met allerlei innovatieve combinaties van methodes echt onderzoek te doen in de Media Suite.
Berrie van der Molen
Als promovendus verricht Berrie van der Molen onderzoek naar de historische wisselwerking tussen regulatie en publieke debatten over drugs in Nederland. Zijn onderzoek is onderdeel van het NWO project The Imperative of Regulation. Hij behaalde een masterdiploma in Media Studies aan de Universiteit van Amsterdam.