Direct contact met makers brengt archiefmateriaal tot leven. 3 oktober 2012 is daarvan het bewijs. Op deze dag verzamelde nieuwslezend Nederland zich in Beeld & Geluid. Voor een uitgebreid programma rondom de boekpresentatie van Iconen van het NOS achtuurjournaal (Babs Assink) en de filmpremière Gezichten van het nieuws (René Koenders en Arnoud Goos).
Sinds 2010 heeft Beeld & Geluid 159 interviews afgenomen met televisie- en radiomakers. Het merendeel is vastgelegd met een camera. De makers vertellen over hun ervaringen en keuzes die ze hebben gemaakt. Ze rakelen anecdotes en informatie op over de producties waaraan zij hebben bijgedragen. Juist die verhalen plaatsen collectiemateriaal van Beeld & Geluid in context.
Informatie uit de catalogus van Beeld & Geluid, krantenknipsels, persmappen en omroepgidsen dienen als voorbereiding voor de interviews. Direct contact met de makers resulteert in geautoriseerde biografieën voor de Beeld & Geluid Wiki. De informatie over producties komt deels in de wiki terecht, maar levert soms ook aanvullingen of correcties in de catalogus op. Bovendien komen sommige makers met draaiboeken, foto’s, audio- of beeldmateriaal of hele documentatiemappen aanzetten. Na een interview belde nieuwslezer Joop van Zijl bijvoorbeeld, om te vragen of wij belangstelling hadden voor meerdere ordners met knipsels en correspondentie uit zijn Journaal-tijd. Inmiddels is dit materiaal opgenomen in de collectie van Beeld & Geluid.
De interviews leiden ook tot bijzondere projecten. In mei 2011 is het boek Goedenavond dames en heren uitgebracht met een bijbehorende dvd-productie. Hierin wordt het uitgestorven vak van de televisie omroeper belicht. In 2012 staan de nieuwspresentatoren in de schijnwerpers. Net als de omroepers bepalen gezichten en stemmen van nieuwslezers onze televisiebeleving. Ze geven een tijdperk vorm.
Die beleving is relatief beperkt bewaard in het archief. Pas vanaf midden jaren negentig zijn de hele uitzendingen van het NOS Journaal bewaard. Van eerdere decennia zijn enkel de nieuwsitems bewaard gebleven en niet het presentatiedeel, op enkele uitzonderingen na. De hoeveelheid materiaal van RTL Nieuws of Hart van Nederland is in het archief gering.
Voor de documentaire Gezichten van het Nieuws is wekenlang gespeurd naar archiefbeelden om samen te voegen met de interviews. Daarin vertellen presentatoren hoe hun werkdag en werkplek eruit zien. Hoe technische innovaties hun vak beïnvloeden. Hoe ze op straat omgaan met hun bekendheid en welke uitzendingen hen het meest zijn bijgebleven. Zo vertelt Pia Dijkstra over een Journaal-uitzending uit 1988 waarin ze buiten adem was. Door haar verhaal te combineren met archiefmateriaal wordt het meer dan ‘curiosa’, zoals het in onze catalogus omschreven staat. De verhalen van Rien Huizing, Eugènie Herlaar, Elleke van Doorn en Harmen Siezen over duo-presentaties bij het NOS Journaal geven, gecombineerd met afbeeldingen uit onze fotocollectie, een indruk van uitzendingen die helaas niet in het archief zijn opgenomen.
De compilatiefilm Gezichten van het nieuws is een wervelende combinatie van persoonlijke ervaringen en archiefmateriaal. Deze productie van Beeld & Geluid is de hele maand oktober dagelijks te zien in de theaterzaal bij de Experience. Informeer voor de wisselende draaitijden bij de receptie.
Foto vlnr: Arnoud Goos, Loretta Schrijver, René Koenders. Tekst: René Koenders