Je bevindt je hier:

Na deze 5 simpele trucs zal jouw surfgedrag nooit meer hetzelfde zijn

To click or not to click, that’s the question. Concentreren kan soms moeilijk zijn als de titel op de zijkant van je scherm jou lonkt. Als je dat ene artikel leest, verandert je leven dan écht helemaal? Het maakt in ieder geval nieuwsgierig. Maar waarom wil je hier nu zo graag op klikken? Met een handvol simpele trucs laten wij je de lokmethoden achter clickbait zien.

To click or not to click, that’s the question. Concentreren kan soms moeilijk zijn als de titel op de zijkant van je scherm jou lonkt. Als je dat ene artikel leest, verandert je leven dan écht helemaal? Het maakt in ieder geval nieuwsgierig. Maar waarom wil je hier nu zo graag op klikken? Met een handvol simpele trucs laten wij je de lokmethoden achter clickbait zien.

Man achter laptop met computermuis.
Man achter slotmachine

1. Details, details

Een van de klassiekers voor het maken van clickbait is de aandacht vestigen op een schijnbaar onbenullig detail van een afbeelding. Op de afbeelding hiernaast zien wij een man naast een gokautomaat. De titel belooft ons ‘5 Legale Trucjes Waar Het Casino Niets Tegen Kan Doen’. De man zal zich dan logischerwijs in een casino bevinden, hoewel de achtergrond niet snel aan een casino doet denken. We zien een gokautomaat, maar daarachter ook een muziekstandaard met koptelefoon. Om ons van die twijfel af te leiden wordt de aandacht gevestigd op een detail. Z’n hand ligt op de gokautomaat, is omcirkelt en een dikke rode pijl stuurt onze aandacht naar die hand. Het is toch gewoon een hand? Wat maakt die hand zo speciaal? Heb ik iets gemist? Misschien toch maar even op klikken… De cirkel en pijl, gecombineerd met de titel openen een kloof van nieuwsgierigheid tussen wat we zien, maar (nog) niet begrijpen. Wil je weten wat hier gebeurt, klik dan door.

Vingers

2. 'Hee, dat heb ik ook!'

De een houdt van zwemmen, de ander van puzzelen en een enkeling houdt er een passie voor kleren strijken onder extreme omstandigheden op na. Wil je echter het grootste bereik hebben, dan kies je een universeel onderwerp. Iets waar iedereen mee in aanraking komt: geld, het weer, of zoals deze afbeelding: handen. Dit ‘nieuws’ geeft ons een plaatje van een hand en appelleert in z’n headline ook nog aan onze gezondheid. Ik hoor mezelf denken ‘Ik heb handen. Ik heb gezondheid.’ Om je aandacht gelijk op scherp te zetten, suggereert het een verband tussen deze gezond uitziende hand en kenmerken dat er kanker in het spel is. Ook het gebruik van een detail wordt hier weer slim ingezet, door een cirkel om je vingertop heen. Ik kijk wel eens naar m’n vingertoppen, mis ik iets…? Dokters zijn te vertrouwen, wat zien ze dan over het hoofd? Heb ik dit? Hoe universeler je onderwerp, hoe meer clicks je kunt aftikken.

Man in een groot gegraven graf.

3. Suggestie van verandering

De meeste verhalen die we elkaar vertellen, draaien in hun kern om verandering. Iemand komt in een situatie terecht waaruit hij of zij een betekenisvolle les leert, die de hoofdpersoon diepgaand verandert. Die betekenisvolle verandering kan sterk resoneren in ons eigen leven en daar staan we dan ook zeer voor open. We kijken niet voor niets zo graag al die mooie series. Die verandering is dan ook een krachtige techniek om in te zetten als je de aandacht van mensen wilt krijgen en zoveel mogelijk clicksbij elkaar wilt harken. Zie hiernaast dan ook als voorbeeld: man in korte broek en slippers in kuil. we weten niks van deze man. Of hij de kuil zelf gegraven heeft, waarom hij hierin staat, of het überhaupt korte broekenweer is, we weten het niet. Het roept vooral vragen op. De headline suggereert ons dat dit artikel alle vragen niet alleen gaat beantwoorden, maar dat het ook een verhaal schetst van buren die na woedend te zijn geweest tot inkeer kwamen. Volop verandering dus, story-modus aan en klikken maar!

Vrouw voor water

4. Verleiding

Een cliché is toch vaak een cliché, omdat het een kern van waarheid bezit die net iets te vaak in ons collectieve geheugen is langsgekomen. Maar dat houdt niemand tegen om het te blijven gebruiken. Sex sells, valt daar zeker ook onder en clickbaits gebruiken dit maar al te gretig als aas. Niemand die dit leest zal zich dit meisje echt van vroeger herinneren, maar ze zou zeker niet misstaan als deelneemster van Het Mooiste Meisje van de Klas. Er is iets met haar gebeurd en dat zal ons doen snakken naar adem. Het peutert al weer aan onze nieuwsgierigheid. Een lichte vorm van verandering is hier ook in de mix gegooid; de suggestie leunt nogal in de richting dat haar uiterlijk een flinke makeover heeft gekregen. Ze ziet er hier prachtig uit. Is ze nog mooier geworden? Lelijker? Ouder? Je hoeft er toch maar één keer voor te klikken om erachter te komen.

Vrouw met baby voor stapel geld

5. Denken in extremen

Denk je clickbait, dan denk je in extremen. Woorden als outraged, briljant of gasp kwamen hierboven al langs. “Nooit meer hetzelfde zijn’’, “shock” of “sprakeloos zijn” ook favorieten. De aantrekkingskracht van uitersten is het fundament voor goede clickbaits. In een cultuur waar een foto meer dan duizend woorden zegt, kunnen die extremen natuurlijk niet alleen tot de tekst beperkt blijven. Dit laatste kunststukje is voor de echte liefhebbers. De video in kwestie is waarschijnlijk door deze dame bekeken en heeft haar het benodigde geld opgeleverd om rijk te worden. De afbeelding suggereert ook dat ze dit heeft gedaan terwijl ze recent moeder is geworden. We kunnen alleen maar gissen naar wat de Nederlandse miljonairs hier van vinden. Een mooie compositie, maar juist die compositie maakt deze afbeelding ook onrealistisch. Juist dat extreme onrealisme trekt ook onze aandacht. Als iemand zo’n absurd werk het internet op slingert, dan moeten we er wel op klikken.

Bij dit laatste voorbeeld is ook te zien dat de constructie van clickbait vaak al aangeeft dat het om nieuws van dubieuze aard gaat, met weinig daadwerkelijke nieuwswaarde. Dat gaat al zover dat het Amerikaans woordenboek Merriam-Webster die waardeloze reputatie heeft bezegeld in hun definitie van clickbait: “something (such as a headline) designed to make readers want to click on a hyperlink especially when the link leads to content of dubious value or interest.” Door het inspelen op onze nieuwsgierigheid maakt clickbait matig nieuws alsnog tot een verleidelijk gegeven, maar het doorhebben van die trucjes leert waar wij onszelf bewust door willen laten verleiden. Het geloven in geruchten, onzin en verleidelijk nieuws gaat al langer terug dan wij ons kunnen herinneren. Echter met de komst van de drukpers in 1439 werd het drukken van nieuws gemeengoed – zowel echt nieuws als nonsens. Journalistieke standaarden ter controle volgden pas veel later. Met de komst van het internet is de toegang tot nieuws en informatie alleen maar groter geworden.

Die alomtegenwoordigheid vraagt van onszelf ook een meer kritische houding tegenover dat wat we voorgeschoteld krijgen. Clickbait is daar een goed voorbeeld van. Zelden komt dit van vertrouwde journalistieke bronnen af. Dat zorgt voor een glibberige weg waarop de extreme titels van clickbait, de beloftes die ze maken zelden in hun artikelen kunnen nakomen. En als we het dan toch over beloftes hebben: denk je nu dat jouw surfgedrag nooit meer hetzelfde zal zijn, zoals ik in bovenstaande titel beloofde? Waarom heb je eigenlijk op dit artikel geklikt?