MediaOorlog
Van maart tot en met juli besteedt Beeld & Geluid in Hilversum en Den Haag met een uitgebreid programma aandacht aan de rol die media spelen in oorlog.
Hoe kunnen media strategisch worden ingezet voor bijvoorbeeld propagandadoeleinden in oorlog en crisistijd? In hedendaagse conflicten, maar ook al in WOII. Van maart t/m juli willen we het bewustzijn over terugkerende propaganda trucs en nepnieuws vergroten. Dit doen we met verschillende publieksactiviteiten en collectieverhalen. Lees hieronder wat er allemaal op het programma staat!
Ontdek de activiteiten
-
Mediacolleges
Jelle Brandt Corstius geeft een unieke inkijk in de hedendaagse informatie-oorlog tussen Rusland en Oekraïne.
-
Symposium MediaOorlog
Wat is de rol van media in oorlogstijd? Over die vraag gaat dit symposium. De bijeenkomst belicht de uitkomsten van het project MediaOorlog: radio, geschreven pers en propaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Aansluitend is de opening van de bijbehorende tijdelijke tentoonstelling.
-
Media in tijden van oorlog
Mediamuseum pod
Bij deze pod ontdek je wat het conflict in Oekraïne weer bewijst: in tijden van oorlog spelen (sociale) media een belangrijke rol. De strijdende partijen bevechten elkaar ook in de kranten, op tv en online. Oorlogspropaganda is niet nieuw, maar neemt wel steeds nieuwe vormen aan. De essentie blijft het verspreiden van eenzijdige of zelfs onjuiste informatie om de publieke opinie te beïnvloeden.
-
Media als wapen
Propaganda in WOII en nu
Leopard tanks, Himars raketten, drones; in dit rijtje machtige oorlogswapens hoort ook propaganda thuis. Je ziet dit wapen nu ‘live’ gebruikt worden in de oorlog in Oekraïne. Maar de Z van Poetin, filmpjes die de waarheid spinnen en andere propaganda trucs zijn niet alleen van deze tijd. Ze duiken op in elk conflict. Wereldwijd. Steeds opnieuw.
De tentoonstelling ‘Media als wapen’ neemt je mee terug naar de Tweede Wereldoorlog.
Het spel van manipulatie en waarheid verdraaien, ervaar je in zes voorbeelden uit het strijdperk van 1940-’45. Je komt terecht in een audio-steekspel over de ware toedracht rondom de Duitse invasie in 1940. En in een intieme soundscape beleef je hoe een NSB gezin doelwit is van een persoonlijke aanval door Radio Oranje. In video en beeld zie je hoe vergelijkbare propaganda tactieken sindsdien ook in andere oorlogen zijn gebruikt. Zoals in de kakkerlakken-campagne via cartoons en de radio tijdens de Rwandese genocide in 1994.Vanaf 26 april tot en met 16 juli 2023 is in Beeld & Geluid Den Haag te zien hoe propaganda ingezet wordt als wapen. In WOII en nu. Wapen jezelf met kennis uit het verleden en leer herkennen hoe media in oorlogstijd ook jouw opvattingen kleuren.
Calling Australia vs Nippon Presents
Dat propaganda van alle tijden is én vooral in oorlogen een veelgebruikt instrument is, laat dit (bizarre) verhaal zien. Het opperbevel van het Japanse leger maakte in 1943 de propagandafilm 'Calling Australia': Australische krijgsgevangenen zijn acteurs en het is tot dan toe niet zeker of ze vrijwillig of onder dwang deelnemen. In 1946 maken de Australische en Nederlandse overheid een opnieuw gemonteerde versie ervan, met als extra fragmenten hoe het kampleven er echt uitzag: 'Nippon Presents'. In de nieuwste TILT hebben we de twee naast elkaar gezet!
Enigma codeermachine
Deze specifieke machine werd gebruikt door het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken om versleutelde berichten te maken, die bijvoorbeeld naar ambassades in het buitenland konden worden verzonden. Het apparaat gemaakt door het Duitse Chiffriermaschinen A.G. kwam in 1923 op de markt.
Over het thema Mediaoorlog
In het project Mediaoorlog onderzoekt de UvA samen met Beeld & Geluid propaganda in de media in de Tweede Wereldoorlog. In de jaren 1940-1945 maakten zowel de Duitse bezetters als hun tegenstanders gebruik van dezelfde technieken die ook in moderne oorlogen worden ingezet. Nepnieuws en desinformatie via media zijn een essentieel onderdeel van oorlogsvoering geworden. In de Tweede Wereldoorlog, maar nog steeds in het heden.
Propaganda via media is een machtig ‘oorlogswapen’. Het is belangrijk om te leren herkennen hoe propaganda en nieuwsmanupulatie werken. Hieruit is het instituutsthema Mediaoorlog voortgekomen, waarmee Beeld & Geluid laat zien hoe media strategisch worden ingezet voor propaganda in oorlog en crisistijd.