De invloed van AI op cultuur & media
De ontwikkelingen rondom AI volgen zich in een snel tempo op. Beeld & Geluid houdt dit goed in de gaten en werkt via verschillende initiatieven mee aan AI-toepassingen en het AI-debat. Samen met de Koninklijke Bibliotheek zijn we initiatiefnemer van de Cultuur en Media Werkgroep binnen de Nederlandse AI Coalitie. Onlangs organiseerde de AI Coalitie een communitydag waarbij de invloed van AI centraal stond. In dit blog neem ik je mee in de thema’s en inzichten die tijdens deze dag aan bod kwamen.
De ontwikkelingen rondom AI volgen zich in een snel tempo op. Beeld & Geluid houdt dit goed in de gaten en werkt via verschillende initiatieven mee aan AI-toepassingen en het AI-debat. Samen met de Koninklijke Bibliotheek zijn we initiatiefnemer van de Cultuur en Media Werkgroep binnen de Nederlandse AI Coalitie. Onlangs organiseerde de AI Coalitie een communitydag waarbij de invloed van AI centraal stond. In dit blog neem ik je mee in de thema’s en inzichten die tijdens deze dag aan bod kwamen.
Vanuit de Werkgroep Cultuur en Media had ik al eerder gemerkt hoe nuttig het is om je blik te verruimen door middel van een kruisbestuiving met een werkgroep van een andere sector. Omdat de komst van (generatieve) AI invloed heeft op de kennis, vaardigheden en eventueel de gehele inzet van mensen werkzaam in de cultuur en mediawereld, is er toenadering gezocht naar de Bouwsteen Human Capital. De Communitydag 2023 op 11 oktober, afgetrapt door werkgroepvoorzitters Eppo van Nispen tot Sevenaer (Cultuur en Media) en Katja van Kranenburg (Human Capital) en verder in banen geleid door dagvoorzitter Su Yin Timp, trok een breed scala aan geïnteresseerden. Met als gevolg dat de theaterzaal van Podium Hoge Woerd een interessante mix aan docenten, fotografen, omroepprofessionals, HR-medewerkers en onderzoekers bevatte. Ook was het een groep die varieerde van mensen die al met AI werkten tot mensen die zich wilden laten introduceren tot AI.
En wie kan deze introductie beter verzorgen dan Rodger Werkhoven? Rodger hielp eerder mee aan de succesvolle bèta launch van DALL•E 2 door OpenAI en maakte de eerste AI-genereerde korte film 'Let’s be friends'. Ik was gelijk geënthousiasmeerd door Rodgers vlotte keynote stijl. Hij toonde de aanwezigen niet alleen een aantal creatieve voorbeelden van Generatieve AI (ook wel GAI), maar ook waar AI de bocht uit vliegt. Rodger sloot af met de overtuiging dat AI je baan niet inpikt, maar iemand met AI-skills wel. In het panelgesprek spraken we hierover door en schoof naast Rodger, ook Erdinç Saçan (docent en onderzoeker bij Fontys Hogeschool ICT/ROC Tilburg), Jurgen van der Vlist (met Deepvortex ontwikkelt hij momenteel AI-gedreven virtuele en muzikale content) en Joep Meinderstma (oprichter van PauseA en de petitie ControlAI) aan.
Ik merkte dat de toon bij het panelgesprek tekenend was voor de rest van de dag, waarbij AI-enthousiasme zich afwisselde met gereserveerdheid over de toepassing. Eén van de openingen werd langs de weg van educatie gevonden, waar bewustzijn en vaardigheden nog verder kunnen worden aangescherpt. Er staan ons flinke taken te wachten, bijvoorbeeld positie innemen over problematiek rondom auteursrechten van AI-gegenereerde creatieve producten en auteursrechtelijke beschermde data in relatie tot het trainen van AI. Duidelijk is dat de geest van GAI uit de fles is, en ondanks de behoefte aan een pauzeknop, de beroepsrealiteit van Cultuur en Mediaprofessionals inmiddels hevig in transitie is.
Na het plenaire gedeelte, afgesloten met een AI Bullshit Bingo van SETUP, gingen de genodigden aan de hand van workshops en pitches aan de slag met thema’s als vaardigheden, onderwijs, beleid, en in het werkveld reeds toegepaste AI. Zo was er een generatieve AI workshop (Philip Gast, Baise), een workshop over het Teach the Teacher initiatief (Jolanda Bakker), een presentatie over beleidsvisie op (generatieve) AI (Jasper Kars, Ministerie van Binnenlandse Zaken) en pitches over de initiatieven Better Images of AI (Rens Dimmendaal), Polifonia (Mari Wigham), Centre for Digital Humanities Universiteit Utrecht (Hugo Quené) en AI4Media (Max Tiel).
De bijeenkomst op 11 oktober gaf de werkgroep Cultuur en Media stof tot nadenken. Een aantal van deze punten zet ik hieronder uiteen en worden ook opgenomen in het Jaarplan 2024 van de Nederlandse AI Coalitie. Allereerst staat het up to date maken van de position paper 'De kunst van AI voor Iedereen: de verbindende kracht van cultuur een media' uit 2021 hoog op de agenda. De impact van generatieve AI komt nog niet genoeg terug in dit position paper. Daarnaast is het zinnig om datgeen wat er gebeurt rondom AI - veel! - in 2024 in kaart te gaan brengen aan de hand van een roadmap. Een andere vraag die de werkgroep bezig houdt is het feit dat steeds meer partijen hun datasets terugtrekken uit AI trainingsmateriaal en de gevolgen hiervan op de output. De werkgroep komt in 2024 met een white paper over deze problematiek. Ook in 2024 trekt de werkgroep weer op met de bouwsteen Human Capital en gaan deze aan de slag om trainingen te ontwikkelen voor bibliotheken en haar personeel inzake AI-readiness. Eerder ondersteunde de Cultuur en Media werkgroep de bitlioheken al in de belangrijke positie als aanspreekpunt rondom digitalisering door middel van het programma de AI Parade.
Wil je meer weten over de NL AIC Werkgroep Cultuur en Media? Stuur coördinator Laurens van der Molen en communicatiemedewerker Marloes Bontje een bericht via cultuur@nlaic.com
Nieuwsbrief onderzoek en erfgoed
Wil je meer weten over alle activiteiten die we doen bij Beeld & Geluid op het gebied van onderzoek en erfgoed, en hoe die bijdragen aan onze missie om het leven van erfgoedprofessionals, onderzoekers en onderzoeksjournalisten in media te versterken? Word dan lid van de maandelijkse nieuwsbrief onderzoek en Erfgoed.