Je bevindt je hier:

AVRO’s eerste uitzending van de jongerenradio: De Feestdagen

Wat vertellen jongeren op de radio? In de 100-jarige geschiedenis van het medium is Minjon (Miniatuur Jeugd Omroep Nederland) een belangrijke stem geweest voor jongeren. Anne-Louise van Leeuwen onderzoekt tijdens haar stage een collectie van uitzendingen die nog niet in het archief zit. In een aantal blogs ontrafelt ze de programma’s van deze jongerenuitzendingen. In de eerste, de komst van de Sint!

Wat vertellen jongeren op de radio? In de 100-jarige geschiedenis van het medium is Minjon (Miniatuur Jeugd Omroep Nederland) een belangrijke stem geweest voor jongeren. Anne-Louise van Leeuwen onderzoekt tijdens haar stage een collectie van uitzendingen die nog niet in het archief zit. In een aantal blogs ontrafelt ze de programma’s van deze jongerenuitzendingen. In de eerste, de komst van de Sint!

Folder Minjon

Miniatuur Jeugd Omroep Nederland

Radiobode met trio Kees de Wolf (links), Gerrit den Braber en Herman Broekhuizen

1953: Sinterklaas komt aan in Hengelo

"In Hengelo wacht iedereen gespannen op de aankomst van de Sint," klonk de eerste Minjon-reportage waarin Sinterklaas per trein arriveerde in Hengelo. In tegenstelling tot de verslagen van 2019 van de stoomtrein in Apeldoorn, waren de jongeren van Minjons radioreportage niet verrast over de stoomlocomotief.  

De Miniatuur Jeugdomroep van de AVRO is opgericht in 1953 en heeft bestaan tot 1970. Door het hele land waren er zo’n 40 Minjon-afdelingen die ieder unieke reportages, cabaret, hoorspelen en muziek voor de radio maakte. De Minjoners waren tussen de 16-23 jaar. Als lid van een afdeling "kreeg je een complete opleiding tot muzikant," grapte AVRO-begeleider Herman van Broekhuizen op een reünie. Jongeren konden volgens hem "doen wat ze wilden" en stuurden hun bandjes naar de 'drie poortwachters' in Hilversum. Dit trio, Kees de Wolf, Gerrit den Braber en Herman Broekhuizen, luisterden naar de ingezonden banden en bepaalden welke radioprogramma's van Minjon op de AVRO werden uitgezonden.

Jonge golf

De lange rij met uitzendingen op AVRO’s ‘jonge golf’ begon in november 1953 bij afdeling Hengelo. In het Minjon-archief hoor je wat jongeren in die tijd bezig hield. Ze deden bijvoorbeeld verslag van de aankomst van Sinterklaas. Blijkbaar vonden jongeren het destijds leuk om van een groot evenement voor kinderen verslag te doen. 

De allereerste Minjon-opname van afdeling Hengelo

De allereerste Minjon-opname van afdeling Hengelo is bewaard. ‘Tien met een gniffel’.

Sinterklaas te Paard: De eerste nationale intocht in Amsterdam,1953

Sinterklaas te paard: De eerste nationale intocht in Amsterdam, 1953

Nationale intocht Sinterklaas

In de opname klinkt het als vanzelfsprekend dat Sinterklaas met een trein aankomt. Decennia lang was een trein het meest geavanceerde en moderne vervoersmiddel voor lokale intochten. Er was geen vaste richtlijn van ‘een traditionele aankomst’ per stoomboot. Met de trein aankomst liet Apeldoorn in 2019 zien hoe de traditie steeds opnieuw invulling krijgt.

De traditie van een intocht kreeg echter, toevalligerwijs, vanaf 1953 wel een nieuw gebruik. Vanwege de uitzending op televisie was er voortaan een landelijk georganiseerde intocht. De eerste nationale intocht was in Amsterdam. Het bleek een succesformule die jaarlijks terugkwam.

1958: Wapenwedloop en Sinterklaas

Vijf jaar na de eerste Minjon-uitzending, in 1958, komt Minjon-afdeling Amsterdam-West met een wel heel ander soort Sinterklaasprogramma. In Hengelo beschreven ze nog lieflijk de regionale intocht "Er is net een trein binnengekomen, dames en heren, en ik vermoed dat dit de bewuste trein is".

De reportage van Amsterdam-West is opvallend anders. De jongeren maken hun Sinterklaasprogramma niet over de traditionele viering, maar over de Koude Oorlog en de dreiging van atoombommen. Op de bekende wijs van 'Hoor Wie Klopt Daar Kinderen’ zingen ze ‘Hoor Wie Schiet Daar Kinderen’. Een onschuldig Sinterklaasliedje wordt zo een oorlogsliedje.

Minjon-folder achterkant

Uit het fragment 'Kerstversjes': "Hoort Wie Schiet Daar Kinderen"

Dreigende oorlog

Door de jaren heen zijn er meer van vergelijkbare reportages, satires en hoorspelen geweest. Over atoombommen, oorlogen, de Europese Gemeenschap en de functie van de Verenigde Naties ‘om een derde wereldoorlog te voorkomen’. Voor mij als 23-jarige is het fascinerend dat een dreigende (atoom)oorlog deze gedreven jongeren bezighield. Dat de jonge radiomakers speels en met humor omgaan met serieuze thema’s, maakt de uitzendingen voor mij ook nu nog interessant.



Op basis van deze twee voorbeelden krijg ik ook het gevoel dat de jongeren uit 1953 en 1958 een verandering doormaakten. In het begin van de jaren ’50 lijkt Minjon behoudender dan in 1958. Dat conservatief en modern met elkaar verweven zijn in de jaren ’50, zal blijken uit mijn komende blogs.