Spotprenten & Cartoons
Al eeuwenlang zijn cartoons en spotprenten dé manier om op satirische wijze kritiek te leveren op maatschappelijke en politieke actualiteiten. Cartoonisten gaan de actualiteit met lef, humor en vakmanschap te lijf en zetten de lezers aan het denken. Het is een creatieve manier om scherp te blijven.

Winnaar Inkstpotprijs 2024 Bas van der Schot
Lesmateriaal

Spotprenten: tekenen in vrijheid
Wat is de functie en waarde van spotprenten? In deze LessonUp ontrafel je samen met je leerlingen stap voor stap verschillende spotprenten. Je achterhaalt de bedoeling en je bespreekt de actualiteit van de prent. Daarbij kun je je leerlingen ook aan het werk zetten om zelf een spotprent te maken.

Cartoons, hoe en waarom?
Elke dag staan er cartoons in de krant. Nienke gaat op bezoek bij cartoonist Hajo en kijkt mee hoe hij een cartoon maakt van Willem-Alexander. Wat maakt dat een cartoon goed is? Zijn er eigenlijk grenzen of mag alles, als het maar grappig is.

Vrijheid van meningsuiting
In dit fragment verdedigt oud-minister-president Mark Rutte Geert Wilders. Die heeft een spotprent getweet waardoor een politieke rel met Turkije dreigt te ontstaan. Wat vinden jouw leerlingen van die spotprent? En van de reacties van Rutte en Erdogan?

De moord op Samuel Paty
In deze lijst vind je een flink aantal nieuwsfragmenten over de verschrikkelijke moord op de Franse docent Samuel Paty. Je hoeft deze niet te gebruiken in de klas – maar het kan wel. Bekijk ze eerst zelf eens voordat je een beslissing maakt.

Journalistieke vrijheid
Helaas is journalistieke vrijheid niet vanzelfsprekend meer. In deze lijst met fragmenten zie je hoe de journalistieke vrijheid ook in Nederland onder druk komt te staan en dat niet iedereen spotprenten kan waarderen. Waar ligt de grens? Bekijk eerst zelf goed welk fragment je geschikt vindt om in je klas te gebruiken.

Catastrofe Cartoons
Voor de geschiedenisvereniging VGN Kleio ontwikkelde we een LessonUp met spotprenten en fragmenten die gaan over verschillende rampen uit de geschiedenis - al dan niet gerelateerd aan Nederland: Catastrofe Cartoons in je les. Geen volledige lijst, maar wel interessant om met je leerlingen te bekijken.
Begrippen in dit lesmateriaal
Spotprenten, cartoons, satire, grens van de grap, vrijheid van meningsuiting, journalistieke vrijheid, Samuel Paty, Charlie Hebdo

Mediaworkshop over satire
Grens van de Grap
Waar ligt volgens jouw leerlingen de grens van de grap? Deze workshop leert leerlingen en studenten de satirische beeldtaal en de onderliggende kritische boodschap te herkennen, en wat het belang ervan is voor een vrije en open samenleving. Met je klas leer je van een schurende discussie over een satirische grap naar een dialoog te gaan. Zo leren jullie ook gevoelige maatschappelijke thema’s in de klas bespreekbaar te maken.

Vragen & contact
Heb je een vraag? Bekijk alle informatie over de Onderwijs Mediacollectie en hoe je deze in jouw les gebruikt. Hulp nodig? Neem dan contact met ons op via opschool@beeldengeluid.nl