TRANSMIXR
eXtended Reality (XR) speelt op dit moment al een grote rol in sectoren als gaming, gezondheidszorg en onderwijs, maar wordt nog weinig gebruikt in de culturele sector. En dat is jammer; XR biedt namelijk ook voor onze sector volop mogelijkheden voor zogenaamde ‘immersive experiences’. Hoe kan de culturele en creatieve sector profiteren van deze nieuwe technologie? Dat is wat wordt onderzocht in het project TRANSMIXR.
eXtended Reality (XR) speelt op dit moment al een grote rol in sectoren als gaming, gezondheidszorg en onderwijs, maar wordt nog weinig gebruikt in de culturele sector. En dat is jammer; XR biedt namelijk ook voor onze sector volop mogelijkheden voor zogenaamde ‘immersive experiences’. Hoe kan de culturele en creatieve sector profiteren van deze nieuwe technologie? Dat is wat wordt onderzocht in het project TRANSMIXR.


Afbeelding: XR maakt het mogelijk cultureel erfgoed op een immersieve manier te beleven.
Wat is eXtended Reality?
Er zijn verschillende immersieve technologieën die ieder op hun eigen manier onze zintuigen prikkelen, zoals Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR) en Mixed Reality (MR). XR is een term die al deze immersieve technologieën omvat. Omdat XR zich blijft ontwikkelen, is er steeds meer mogelijk en ontstaan veel kansen - maar ook even spannende uitdagingen.
TRANSMIXR onderzoekt hoe XR ingezet kan worden om betekenisvolle interacties te creëren binnen drie domeinen: cultureel erfgoed, podiumkunsten en nieuws omroepen.

Afbeelding: Een voorbeeld van een VR game waarbij de speler meer leert over de geschiedenis van muziek met archiefmateriaal.
Uitdagingen
Beeld & Geluid vertegenwoordigd in het project de cultureel erfgoed sector. Om XR toegankelijker te maken voor cultureel erfgoed instellingen onderzoeken we tegen welke barrières en uitdagingen instellingen aanlopen en hoe we deze drempels kunnen verlagen of oplossen. XR wordt binnen de cultureel erfgoed sector nog weinig gebruikt. Dat komt mede door:
- Hoge investeringen: XR experiences zijn meestal installaties die eenmalig worden opgetuigd, en dat is kostbaar.
- Toegang tot 3D content: Vaak wordt 3D content gezien als onmisbaar voor XR experiences, maar het creëeren hiervan kost niet alleen veel geld, maar ook veel tijd.
- Betekenisvolle toepassingen: Het bedenken van een XR experience met een toegevoegde waarde die verder gaat dan niet-XR experiences is nog niet zo makkelijk. Organisaties weten vaak niet wat de mogelijkheden van XR zijn.

Afbeelding: Archieven zitten vaak vol met prachtige items die bezoekers niet zien. XR maakt het mogelijk de verborgen collecties te ontdekken.
Oplossingen
Om bovenstaande drempels te verlagen of weg te nemen, onderzoeken we binnen het project de volgende oplossingen:
- Herbruikbaar format: In plaats van een experience die eenmalig wordt gebouwd, ontwikkelen we een template voor een experience die oneindig opnieuw gebruikt kan worden met andere content. Kosteneffectief en duurzaam.
- Storytelling met metadata: Omdat 3D content kostbaar is, maken we gebruik van bestaande datasets en gedigitaliseerde (2D) collecties van erfgoedinstellingen.
- Social VR: Met behulp van Social VR kunnen bezoekers samen een virtuele ruimte ontdekken. Deze gedeelde ervaring zorgt voor toegevoegde waarde.
Door deze innovaties maakt TRANSMIXR de weg vrij voor een nieuw tijdperk van immersieve verhalen vertellen - een tijdperk dat inclusief, duurzaam en aanpasbaar is.
De oplossingen worden ook uitgelicht in de gids Creating Meaningful Interactions with Cultural Heritage in Immersive Environments, gemaakt door Beeld & Geluid in het kader van TRANSMIXR.
Rol Beeld & Geluid: Betekenisvolle interacties met cultureel erfgoed
Stel je voor dat je een depot achter de schermen van een museum binnenstapt: gangen vol stellingkasten en dozen vol met objecten, van schilderijen tot landkaarten en van beeld tot foto’s. Vergeelde naamkaartjes. Een vage, muffe geur van andere tijden. Elk object heeft een indrukwekkend verhaal, maar wat blijft er over van deze verhalen als niemand de objecten en de geschiedenis erachter ziet?
Bij Beeld & Geluid willen we daar verandering in brengen. Met TRANSMIXR bedenken we een manier om cultureel erfgoed tot leven te wekken zonder de fysieke grenzen van een museum of archief - én op een speelse manier.
Zo bouwen we mee aan de gloednieuwe Social VR Game The Space Archivists, maken we diverse handige hulpbronnen - zoals de gids Creating Meaningful Interactions with Cultural Heritage in Immersive Environments - en geven we workshops, trainingen en presentaties binnen de sector.

Afbeelding: In de social VR game The Space Archivists kunnen spelers het archief ontdekken.
The Space Archivists
Samen met projectpartners Khora en CWI ontwikkelt Beeld & Geluid de VR-installatie The Space Archivists. The Space Archivists is een multiplayer game in Virtual Reality die spelers in staat stelt om interactie te hebben met elkaar en met cultureel erfgoed. De setting: In een futuristisch sci-fi scenario is een archief naar de ruimte gestuurd om de herinneringen van de mensheid veilig te stellen. Door een onverwachte meteorietenstorm zijn alle objecten in het archief door elkaar geschud. Het is aan de spelers om het archief te repareren door alle items terug op hun plaats te zetten.
Het spel kan worden vormgegeven via de curator-interface. Hier kunnen curatoren van musea, archieven en andere cultureel erfgoedinstellingen datasets invoeren waarmee ze eenvoudig nieuwe thema's voor het spel kunnen maken.
Evenementen
-
Design Salons 2023-2025
Om beter te begrijpen hoe XR waarde kan bieden aan zowel professionele curatoren in culturele erfgoedinstellingen als bezoekers die deze technologieën ervaren, werd een reeks Design Salons georganiseerd. Deze workshops brachten curatoren, onderzoekers en andere belanghebbenden samen om een workflow en een template te creëren die geschikt is voor de sector.
-
Workshop: Beyond Virtual Museums 2024
In de workshop Beyond Virtual Museums dagen we deelnemers uit om nieuwe tentoonstellings- en interactievormen met cultureel erfgoed te bedenken die verder gaan dan het populaire virtuele-museum-concept. Het doel van de workshop: de verbeelding de vrije loop te laten en de mogelijkheden van XR op een creatieve manier te ontdekken. Natuurlijk staan we tijdens de workshop ook stil bij de drempels die instellingen ervan weerhouden om XR in te zetten.
-
Cinekid Medialab 2024
Een VR-game maak je niet zomaar - aan het eindresultaat gaan vele prototypes en uren testen vooraf. In het najaar van 2024 was TRANSMIXR te vinden in het Medialab van Cinekid, waar een groep enthousiaste kinderen een papieren prototype van The Space Archivists hebben gespeeld! Zo konden we de spelmechanismes testen en aanpassen waar nodig.
-
Cinekid Medialab + Industry Forum 2025
Na diverse ontwikkelrondes en veelvuldig testen is het spel The Space Archivists klaar en geselecteerd voor het Cinekid Medialab 2025. Een ware mijlpaal! Van 11 t/m 24 oktober 2025 is het spel te bezoeken en spelen in Pathé Noord, Amsterdam. Daarnaast is het TRANSMIXR team op 21 oktober 2025 aanwezig tijdens het Cinekid Professionals Program voor een rondetafelgesprek.
Partners
Beeld & Geluid werkt samen met Centrum Wiskunde & Informatica (CWI), Khora, de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de Technological University of the Shannon: Midlands Midwest (TUS).
Consortiumpartners TRANSMIXR
TUS Midlands Midwest, CWI, VUB, Modul Technology, HSLU, CERTH, Trinity College Dublin, Intel, VRAI, Story Pact, Khora, Web Lyzard Technology, Immersion, F6S, TG4, AFP, RTV SLO, Baltic Film & Creative Tech Cluster, Sound & Vision, Spark, Satore Studio, EBU.
Dit project is gefinancierd door de Europese Unie als onderdeel van het kaderprogramma Horizon Europe (HORIZON), onder de subsidieovereenkomst 101070109.