Hoe lokaal ben jij?
De lokale televisie is niet meer weg te denken uit het Nederlandse medialandschap. Toch is het nog maar zo’n vijftig jaar geleden dat men hiermee ging experimenteren. Wat betekent dit medium voor de lokale gemeenschap? En hoe vult lokale televisie de landelijke media aan?
Later lezen
Opkomst kabeltelevisie
Al snel na de eerste officiële Nederlandse televisie-uitzending in 1951 verschijnt er op de daken een wirwar aan televisie-antennes. Dit ziet er niet alleen niet uit, maar kan ook gevaarlijk zijn. Bovendien is het ontvangst in dichtbevolkte gebieden niet altijd even goed. Daarom worden vanaf de jaren '60 Centrale Antenne Inrichtingen aangelegd, zoals hier in Weert. Hierbij ontvangt een centraal opgestelde antenne de landelijke televisieuitzendingen en verspreidt deze via een kabel naar een woonblok, een wijk of een gemeente.
"Je moet zelf wat durven doen"
Handige televisie-amateurs ontdekken echter dat je het kabelsysteem ook kunt gebruiken om zelf televisie te maken en uit te zenden. Een van hen is burgemeester Frans Feij van de gemeente Melick-Herkenbosch. Hij vindt dat de lokale democratie wel een oppepper kan gebruiken en laat in oktober '71 een raadsvergadering via de kabel van zijn gemeente uitzenden. Tijdens deze vergadering wordt besloten dat de gemeente door zal gaan met het uitzenden via de lokale kabel.
"Geen enkel stukje ether"
Dit roept veel reacties op. Mag dit wel, zomaar uitzenden zonder vergunning? Het Limburgs Dagblad meent van wel. De Omroepwet geldt immers niet voor de kabel, maar alleen voor de . Toch moet Feij van de landelijke overheid stoppen met de uitzendingen.
Ondertussen zijn ook bewoners in de Amsterdamse Bijlmer begonnen met zelf kabeltelevisie maken.
Ze noemen zich omroep ZLAK en zenden uit vanuit een collectieve ruimte in de H-flats.
De programma's zijn gericht op samenlevingsopbouw, iets waar zeker behoefte aan is in deze nieuwe wijk.
Zo vertelt deze bewoner in de eerste uitzending over het doel en de activiteiten van de werkgroep Zuid-Bijlmer.
Officieel experiment
In 1974 krijgt Lokale Omroep Bijlmermeer, zoals ZLAK is gaan heten, subsidie van de overheid om officieel met lokale kabeltelevisie te gaan experimenteren. Ook de gemeenten Melick-Herkenbosch, Dronten, Zoetermeer, Deventer en Goirle doen mee aan de proef. Het doel? De communicatie tussen de overheid en de bevolking verbeteren.
In de gemeente Goirle is dan nog niet duidelijk hoe de programmering eruit gaat zien...
...maar de verwachtingen zijn hooggespannen.
Zo is deze bewoner benieuwd: in hoeverre hebben de burgers inspraak?
De omstandigheden waaronder lokale televisie wordt gemaakt zijn eenvoudig...
...zo is te zien in de studio van de Lokale Omroep Bijlmermeer.
Met aan de knoppen amateurs...
... die dit naast hun dagelijkse werk doen.
Onder wie deze jongeman die tijdens de uitzending de techniek bedient.
Zijn beroep? Kantoorbediende.
De vrijwilligers komen uit de omgeving en hebben nauw contact met de gemeenschap.
Ze weten precies wat er in de buurt speelt en dit zie je ook terug in de onderwerpen.
Zoals de overlast door hondenpoep.
Deze huismeester is het helemaal zat, temeer omdat de bewoners hem erop aanspreken...
... en verwachten dat hij het gaat schoonmaken.
Springplank voor talent
Veel bekende televisiemakers beginnen hun carrière bij de lokale omroep. Ook lokale artiesten krijgen er een podium. Zoals singer-songwriter Anne-Marie Hunsel, die in de de eerste uitzending van de lokale omroep in de Bijlmer optreedt.
Onze eigen boodschap brengen, door onze eigen mensen
Ook de Surinaamse Bijlmerbewoners krijgen krijgt zendtijd bij de Lokale Omroep Bijlmermeer. Dit betekent veel voor hen, want ze voelen zich niet gehoord door de landelijke media. De welzijnsorganisatie van André Antonius zorgt ervoor dat de Surinaamse vrijwilligers van de Lokale Omroep Bijlmermeer bij de NOS een opleiding krijgen om het televisievak te leren.
Deze kijker is tevreden over de programmering van de Lokale Omroep Bijlmermeer.
Toch is er ook een nadeel: niet alle wijken in de Bijlmer zijn aangesloten op de kabel.
Hierdoor kan niet iedereen de uitzendingen bekijken...
... en dat is volgens deze Bijlmerbewoner een gemiste kans.
Bij de Lokale Omroep Melick en Herkenbosch is veel aandacht voor onderwerpen uit de raadsvergadering.
Er komt van alles langs: van de verstrekking van subsidies...
... tot aan de aanvraag van een vergunning voor een duiventil.
Op deze manier wil de gemeente de communicatie met de gemeenschap bevorderen,
zo vertelt burgemeester Frans Feij in het programma Van gewest tot gewest.
Explosieve groei
In 1980 eindigt het experiment. De Lokale Omroep Bijlmermeer is dan al opgeheven, maar de andere vijf gaan door met financiële steun van de gemeenten. In de jaren erna groeit het aantal explosief. In 1986 ontvangt de gemeente Bergen op Zoom de honderdste kabelzendvergunning uit handen van minister Eelco Brinkman.
"Iedere lokale omroep terzijnertijd een eigen zender"
Brinkman kijkt daarbij vooruit naar de nieuwe mediawet, die vanaf 1988 ook uitzendingen via de ether mogelijk maakt. Dit is een uitkomst voor gebieden waar (nog) geen kabel ligt.
Duidelijk onderscheid
Eind 1995 telt Nederland 376 lokale omroepen. Ze onderscheiden zich duidelijk van de landelijke media in hun doelgroep en journalistieke taak. Ze informeren burgers over wat er speelt in hun gemeente, jagen het lokale publieke debat aan en brengen lokale cultuur bij de mensen thuis. In de jaren erna daalt het aantal omroepen door gemeentelijke herverdeling, maar neemt hun bereik toe, mede door de komst van internet.
Keurmerk
Vandaag de dag zijn er in Nederland zo'n 250 lokale omroepen. Door de opkomst van internet en sociale media is het mediagebruik de afgelopen jaren sterk veranderd. Dit maakt dat lokale omroepen aan nieuwe, strenge, regels moet voldoen rondom kwaliteit, professionaliteit en bereikbaarheid. Om dit te waarborgen kunnen de lokale omroepen elke drie jaar een test doen. Wie slaagt krijgt van de het Keurmerk Nederlandse Streekomroep.
Accepteer marketing cookies om video (vanaf extern platform) af te spelen.
COOKIE INSTELLINGENUitreiking keurmerk
Een van de lokale omroepen met een keurmerk in OPEN Rotterdam. Directeur Marc Visch van de NLPO gaat in 2022 bij de omroep langs om hem uit te reiken.
Ik kijk ... lokale televisie
Wat begon als een experiment in de jaren '70, groeide uit tot een belangrijk en verbindend medium binnen de gemeenschap. Lokale televisie brengt lokaal nieuws, evenementen en cultuur en biedt een platform voor stemmen en initiatieven uit de omgeving. Dit vergroot de betrokkenheid van de bewoners. Bovendien programmeert ze onderwerpen waarvoor binnen de landelijke media geen of weinig ruimte is en zorgt ze zo voor meer diversiteit binnen het medialandschap.