Media Suite Data Stories: kansen voor nieuwe verhalen
Sinds ruim een jaar ontwikkelen CLARIAH en Beeld & Geluid de Media Suite Data Stories: verhalen op basis van kwantitatief onderzoek met data en metadata uit de Media Suite. Welke onderwerpen komen aan bod, zijn er vaste vormen voor Data Stories, hoe verloopt het proces en wat is de Media Suite precies?
Sinds ruim een jaar ontwikkelen CLARIAH en Beeld & Geluid de Media Suite Data Stories: verhalen op basis van kwantitatief onderzoek met data en metadata uit de Media Suite. Welke onderwerpen komen aan bod, zijn er vaste vormen voor Data Stories, hoe verloopt het proces en wat is de Media Suite precies?
De CLARIAH Media Suite is een platform dat verschillende multimediale, media-gerelateerde collecties samenbrengt. De Media Suite bevat een rijke collectie aan data en metadata, zoals audio, video, foto’s en ondertitels. Daarmee leent ze zich uitermate goed voor data-onderzoek, zowel naar specifieke onderwerpen als naar media zelf. Zo hebben we een verhaal gemaakt over De Wereld Draait Door, waarin we ons richtten op de besproken onderwerpen, genoemde locaties, bespreking van wetenschap in DWDD en de armen van Matthijs. Onderzoekers van de UvA onderzochten het televisienieuws op de berichtgeving met betrekking tot onder andere overdracht, behandeling en preventie van corona en vergeleken dit met de berichtgeving over eerdere virussen. De meest recente Data Story bespreekt welke politici bij de NPO op radio en televisie aan het woord en in beeld kwamen en welke onderwerpen door hen werden besproken tijdens de verkiezingscampagne van 2021.
Onderstaande animaties en afbeelding laten zien dat Data Stories over zeer uiteenlopende onderwerpen gaan. Ze hebben ook geen vaste vorm maar hebben juist de flexibiliteit om vorm en inhoud aan elkaar aan te passen. Uniek is daarbij dat de onderliggende data toegankelijk zijn. Deze flexibiliteit en transparantie maakt Data Stories zowel voor wetenschap als journalistiek waardevol, al is het maken ervan ook uitdagend.
Hoe gaan we te werk
Het doen van kwantitatief onderzoek met Media Suite data en het maken van verhalen op basis van analyses en visualisaties is voor veel (geesteswetenschappelijke) onderzoekers onbekend terrein.Om Data Stories te maken en de kwaliteit te waarborgen hebben we een aantal stappen in het maakproces omschreven en vastgelegd in een redactioneel protocol. Dit protocol is gericht op een kritische, wetenschappelijke aanpak en verantwoording en op zowel inhoudelijke als technische kwaliteit.
In het maakproces zijn vier fases te onderscheiden: exploratie, onderzoek, review en publicatie. Exploratie richt zich op de onderzoeksopzet: de ontwikkeling van de onderzoeksvraag of hypothese en de dataset. Onderzoek richt zich op de daadwerkelijke analyses en de beantwoording van de vraag of hypothese. Review betreft zowel de technische als inhoudelijke kwaliteitsbeoordeling van de Data Story. Publicatie, tenslotte, betreft de publicatie, promotie en monitoring van de Data Story.
Wat hebben we geleerd
De ervaringen van het maken van de bestaande verhalen – en ook van een mislukt verhaal – leerde ons een aantal zaken. Ten eerste vergt een kritische benadering tot grote datasets de combinatie van zowel technologische als domeinspecifieke expertise. Die eerste is nodig om data en analyses goed te begrijpen en uit te voeren, de tweede om de resultaten goed te kunnen interpreteren. Ten tweede vereist de productie van een Data Story een heldere onderzoeksvraag of hypothese. Dit zorgt voor focus en voorkomt het geven van betekenis aan willekeurige patronen (die in grote datasets altijd wel te vinden zijn), zodat het onderzoek uiteindelijk een samenhangend verhaal oplevert. Ten derde vergt de communicatie van data-onderzoek meer dan alleen eenvoudige staaf- en taartdiagrammen. Dergelijke visualisaties kennen hun mogelijkheden en beperkingen. Over de visualisaties van analyses dient dan ook kritisch te worden nagedacht: hoe worden de bevindingen het best visueel gecommuniceerd? Ten vierde is het maken van een Data Story complex en tijdrovend: het is belangrijk te begrijpen welke data je gebruikt, welke wellicht missen en waardoor die missen, welke analyses zinvol zijn en welke niet. Dat vergt veel voorbereidend werk.
Willen we onderzoekers enthousiast krijgen voor het maken van Data Stories, dan dienen we strategieën te bedenken om de drempel te verlagen, bijvoorbeeld door modules of bouwstenen, stukjes veel voorkomende data-queries en analyses aan te bieden. Zo kunnen we bijvoorbeeld een complexe zoekopdracht naar alle NOS Journaals van 20:00 uur opslaan en hergebruiken of het zoeken naar bepaalde woorden in de resulterende dataset voorprogrammeren. Daarnaast dienen we vooral makers aan te trekken met voldoende kennis en ervaring op het gebied van data-onderzoek (al dan niet met een ‘eigen’ data-onderzoeker) en enige ervaring met de Media Suite.
De toekomst
De komende periode werkt het Data Stories team van Beeld & Geluid verder aan de ontwikkeling van de infrastructuur en aan de productie van verhalen met onderzoekers. Hoe maken we het voor hen aantrekkelijker om een Data Story te maken? Wat kunnen we gemakkelijk faciliteren en welke praktische ondersteuning kunnen we bieden? Hoe ontwikkelen we visueel sterke verhalen? Op de website van de Media Suite zie je de meest actuele Data Stories. Ook maken we een eerste Data Story met een journalist. Luuk Ex, onderzoeker nieuwswijsheid bij Beeld & Geluid Den Haag, onderzoekt daarin hoe het ‘fake news’ discours zich in Nederland heeft ontwikkeld. Hij schrijft hier een aantal blogs over waarvan deel 1 'Nepnieuws als 1 aprilgrap en als oorlogswapen', onlangs online gepubliceerd is. Daarnaast onderzoeken we de positionering van de Data Stories op het gebied van datagedreven onderzoek, multimediale en verrijkte publicaties en open access publicaties, om ze goed te positioneren en de unieke eigenschappen goed verder te ontwikkelen en voor het voetlicht te brengen.