Sounds Familiar
Het onderzoeksprogramma Sounds Familiar richt zich op het meerstemmig en inclusiever maken van Nederlandse audiovisuele archieven. Ondervertegenwoordigde gemeenschappen en kunstenaars in artist in residencies worden actief betrokken bij het verrijken van nationaal erfgoed en het breed delen van kennis. Beeld & Geluid ontwikkelt met dit meerjarige project een methodiek die structurele veranderingen mogelijk maakt in hoe archieven omgaan met het koloniaal verleden en de doorwerking ervan in en buiten het archief.
Het onderzoeksprogramma Sounds Familiar richt zich op het meerstemmig en inclusiever maken van Nederlandse audiovisuele archieven. Ondervertegenwoordigde gemeenschappen en kunstenaars in artist in residencies worden actief betrokken bij het verrijken van nationaal erfgoed en het breed delen van kennis. Beeld & Geluid ontwikkelt met dit meerjarige project een methodiek die structurele veranderingen mogelijk maakt in hoe archieven omgaan met het koloniaal verleden en de doorwerking ervan in en buiten het archief.
Foto: Rob Verkerk
Samenwerken met gemeenschappen
Het belangrijkste speerpunt van Sounds Familiar is een nauwe samenwerking tussen erfgoedprofessionals en verschillende gemeenschappen uit de koloniale diaspora: communities met wortels in de Indonesische archipel, Suriname en de Caribische eilanden. Hun expertise en ervaringen zijn essentieel om de dominante narratieven in het archief aan het licht te brengen en zogenoemde "stiltes" in onze collectie op te vullen. Dit gebeurt door (nieuw) materiaal aan de collectie toe te voegen, bestaand materiaal beter in kaart te brengen en door collectie-beschrijvingen te verbeteren. Hiervoor worden co-creatie workshops en zoekanalyse sessies georganiseerd met de communities om zo de toegankelijkheid van het archief te verbeteren.
Kunstenaars aan het werk met collectie Beeld & Geluid
Tegelijkertijd betrekt Sounds Familiar ook kunstenaars via artist in residencies. De kunstenaars onderzoeken en bevragen het archief van Beeld & Geluid kritisch, waarna zij hun bevindingen en gedachten omzetten in nieuw te maken werk door archiefmateriaal creatief her te gebruiken. Hierbij ontstaan nieuwe verhalen en verbeeltenissen die de dominante narratieven in het archief uitdagen en aanvullen. De Sounds Familiar artist in residencies worden vervuld door Tarona en Beyond Walls. In 2026 presenteren zij hun werk waarna dit wordt opgenomen in de collectie van Beeld & Geluid.
Tarona
Tarona (Curaçao, 1985) is een kunstenaar en regisseur. Haar werk omvat film en fotografie en beweegt zich naadloos tussen autonome en commerciële omgevingen. Centraal in haar werk staat een diep engagement met identiteit, menselijke ervaring en nieuwe perspectieven op zien en zijn. Ze is vooral toegewijd aan het creëren van ruimte voor de Zwarte Diaspora, het verkennen van de complexiteit van het behoren tot meerdere raciale en culturele achtergronden en tegelijkertijd het blootleggen van de magie die vaak verborgen is in de raakvlakken van identiteit en cultuur.
Beyond Walls
Beyond Walls is een interdisciplinair onderzoeks- en kunstcollectief dat zich richt op de mondiale impact van het koloniale verleden. Beyond Walls ontsluit materieel en immaterieel erfgoed dat verweven is met het koloniale verleden, waarbij historisch gemarginaliseerde perspectieven centraal staan in de besluitvorming over de betekenis en toekomst ervan. Door middel van onderzoek, kunst en storytelling brengen zij de doorwerking van koloniale structuren onder de aandacht en verkennen zij samen met (diaspora)gemeenschappen hoe processen van herstel van historisch onrecht in het heden vorm kunnen krijgen.
Stapsgewijs een representatiever archief
Deze archiefinterventies vormen de basis voor een duurzame methodiek die Beeld & Geluid en andere archieforganisaties in de gelegenheid stelt om in de toekomst ook met andere historisch onderbelichte groepen samen te werken. Hiermee werkt Beeld & Geluid hard aan een steeds representatiever en democratischer archief dat de diverse samenleving van vandaag weerspiegelt. Dit sluit aan bij de bredere missie om ieders leven in media te versterken en onze collecties toegankelijker te maken. Daarnaast werkt Beeld & Geluid actief aan kennisuitwisseling en intervisie binnen de erfgoedsector, waarbij de opgedane inzichten breed worden gedeeld.
Sounds Familiar is tot stand gekomen met steun van het Mondriaan Fonds.