Je bevindt je hier:

Het koffertje van Van Houdt, wat zit erin?

De collectie historische radioapparatuur van Beeld & Geluid heeft er een mooie aanwinst bij: oud-sportverslaggever Bep van Houdt schenkt zijn koffer met ‘reportophones’. Onafscheidelijk waren ze, Van Houdt en zijn koffer. Overal ter wereld zijn ze samen geweest. En altijd per openbaar vervoer, een rijbewijs heeft hij nooit gehad. Koffertje nooit ergens laten staan in bus of trein? Nee, nooit! Vele jaren lang van sportevenement naar sportevenement, naar Wimbledon, Roland Garros, de Olympische Spelen, en zo maar door. Duizenden keren heeft Van Houdt voor het NOS-radioprogramma ‘Langs de Lijn’ verslag gedaan. En dat nooit zonder zijn koffer met inhoud.  

Spraakmakend

Dat het zo’n heisa zou veroorzaken had Van Houdt niet gedacht. In 1992 interviewt hij tennisser Richard Krajicek op Wimbledon. Gewoon een klein tweegesprekje voor de radio. Plots floept Krajicek er een lompe opmerking uit over zijn vrouwelijke tennis-collega’s. Hij noemt ze “vette varkens”. Van Houdt, enigszins onoplettend door de lange dagen in de hitte van Londen, stuurt de opname integraal naar Hilversum. Die avond is de uitspraak meerdere malen te horen op Radio 1. Ook op het tennispark in Londen gonst het rond: ‘Have you heard, Krajicek said something about fat pigs’. Een relletje is geboren. Krajicek wordt in de media afgezaagd voor zijn seksisme en moet zich nog jaren verdedigen voor zijn ongenuanceerde uitspraak. De reportophone heeft alles genadeloos doorgegeven. 

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"17821","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","style":"font-size: 13.008px; line-height: 1.538em;","typeof":"foaf:Image","width":"480"}}]]

Historie

Reportophones komen midden jaren zeventig van de vorige eeuw in gebruik bij de omroep om ver van de studio verslag te doen. Geen peperdure regiewagen plus bemanning op locatie, nee slechts een verslaggever met een draagbare zend- en ontvangstset ter plaatse. Goedkoop, snel en makkelijk. Van Houdt moet wel even wennen aan zijn koffer met nieuwe apparatuur. Voorheen werkte hij altijd met een vaste verbinding op zijn commentaarpositie. Nu krijgt hij te maken met snoeren, stekkers, pluggen en koppelstukken. Een heel gepruts voor een a-technisch iemand als hij. Gelukkig kan Van Houdt al snel goed overweg met zijn nieuwe uitrusting en ziet de voordelen. Hij is niet meer afhankelijk van de aanwezigheid van een vaste telefoonlijn. Die is namelijk lang niet overal aanwezig.

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"17811","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","style":"font-size: 13.008px;","typeof":"foaf:Image","width":"480"}}]]

'Dubbele' reportophone met draaischijf (links), nieuwere versie met druktoetsen (rechts)

Headset

Met de draaischijf/toetsen op de reportophone maakt Van Houdt via het publieke telefoonnetwerk verbinding met de studio in Hilversum. Op zijn koptelefoon krijgt hij te horen of de verbinding goed is en volgt het commando ‘kom-er-maar-in'. Van Houdt pakt de microfoon en verzorgt een 'sportflits' in de lopende radioprogrammering. Die losse microfoon was hij trouwens snel zat. Een technicus knutselt de microfoon vast aan de koptelefoon en ziedaar, Van Houdt beschikt als een van de eersten over een heuse headset. Zo heeft hij jarenlang gewerkt. En altijd ging de koffer mee naar huis. Je wist immers nooit of er onverwacht een gebeurtenis van commentaar moest worden voorzien.

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"17818","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","style":"font-size: 13.008px; line-height: 1.538em;","typeof":"foaf:Image","width":"480"}}]]

Primeur

Van Houdt en zijn koffer zijn in 1988 van de partij als Steffi Graf op de Zomerspelen in het Zuid-Koreaanse Seoel haar topseizoen bekroont met Olympisch tennisgoud. De Duitse sportgrootheid heeft dat seizoen ook de vier belangrijkste tennistoernooien, de Grand Slams, op haar naam gebracht. Berichtgeving over Graf's unieke 'Golden Slam' haalt zelfs het radiojournaal. Bijzonder, want in die jaren bericht het nieuws louter over ernstige en serieuze zaken. Sportnieuws hoort daar niet bij. Aan Van Houdt de eer om live een 'sportflits' te mogen brengen in het radionieuws.

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"17820","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","style":"font-size: 13.008px; line-height: 1.538em;","typeof":"foaf:Image","width":"480"}}]]

Semi-live

De reportophone bewijst zijn waarde dubbel en dwars op Roland Garros in 1989. Op het Parijse gravel spelen de Tsjechische titelfavoriet Ivan Lendl en de jonge Amerikaan Michael Chang hun (inmiddels legendarische) vierde rondepartij. Vanaf de perstribune volgt Van Houdt het bloedstollende gevecht en popelt om de ontknoping live in de uitzending te brengen. Maar Hilversum treuzelt. En dat terwijl de partij ten einde loopt! Van Houdt ontploft bijkans maar heeft de tegenwoordigheid van geest om snel zijn Nagra aan te sluiten op de reportophone. De Nagra is een handzame audiorecorder, behorend tot de standaard uitrusting van verslaggevers in die jaren. Van Houdt spreekt zijn verslag in op band. Eenmaal in de uitzending laat hij de opname horen alsof het live is! 

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"17852","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","style":"font-size: 13.008px; line-height: 1.538em;","typeof":"foaf:Image","width":"480"}}]]

Nagra audiorecorder, type III

Loopbaan

De ambitie om sportjournalist bij de radio te worden zat er vroeg in bij Van Houdt. Als Rotterdams jochie becommentarieerde hij al voetbalwedstrijden van vriendjes bij zijn favoriete club Sparta. Na enkele jaren als schrijvend sportjournalist bij kranten als NRC, Het Parool en Het Vrije Volk, komt in 1974 zijn droom uit. Van Houdt maakt zijn opwachting bij de KRO radio als opvolger van de befaamde sportverslaggever Theo Koomen, die naar de TROS vertrekt. Ook wordt Van Houdt veelvuldig ‘uitgeleend’ aan ‘NOS Langs de Lijn’. Daar verslaat hij tal van sporten, maar houdt zich vooral bezig met zijn specialiteit en grote liefde, de tennissport. 

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"17827","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","style":"font-size: 13.008px; line-height: 1.538em;","typeof":"foaf:Image","width":"480"}}]]

Bep van Houdt (rechts) draagt koffer met reportophones over aan Beeld & Geluid

Genoeg

Jarenlang reizen Van Houdt en zijn koffer met het internationale tenniscircuit de aardbol over. De mondiale ontwikkeling en professionalisering van de sport maakt hij van dichtbij mee. Alle grootheden ziet hij spelen of heeft ze voor zijn microfoon gehad. En altijd met veel genoegen. Tot hij in 1992 uit het vliegtuig stapt in Australië. Hij gaat verslag doen van de Australian Open … Pfff, hij is moe en heeft er geen zin meer in. Altijd hollen en vliegen, deadlines halen en nieuws vergaren. Altijd van huis en onderweg. Opeens is het genoeg. Van Houdt stopt ermee en de koffer verdwijnt naar zolder. Tot Van Houdt bij een bezoekje aan de depots van Beeld & Geluid opmerkt: "Ik heb thuis nog iets leuks staan".