Wat gebeurt er als je data van de Publieke Omroepen openstelt voor hergebruik? Om hier achter te komen werd zaterdag 9 november bij Beeld & Geluid de Publieke Omroep hackathon gehouden. De dag toonde aan met wat voor ideeën creatieve programmeurs komen als ze hun tanden in open data mogen zetten.
Maar liefst twintig teams en meer dan honderd programmeurs gingen aan de slag met uiteenlopende datasets: van ondertitels tot Willem Wever-vragen. Ook konden ze aan de slag met alle reclamespots uit 2012 en een gigantische berg aan gegevens over televisie-uitzendingen. Aan het eind van de dag bleek dat er wel 22 applicaties waren gebouwd. Naast gevestigde ontwikkelaars, studenten en teams van onder meer de NOS, deed Beeld & Geluid mee met zijn eigen hackteam. Ook werden er bevlogen presentaties gegeven en oproepen gedaan om meer omroepdata open te zetten. De hackathon werd georganiseerd door Hack de Overheid en mede mogelijk gemaakt door de NPO, STER en Beeld & Geluid.
Van datakluizen naar een open omroep
Jan Müller, directeur van Beeld & Geluid, opende de dag. Alexander Klöpping riep vervolgens in een voorgedragen column de omroepen op om “niet op de kluizen met data te zitten”, en de “alles-is-van-Bassie mentaliteit los te laten.” Wat met publiek geld is gemaakt, moet ook weer door het publiek gebruikt kunnen worden, betoogde hij. Als de omroepen enkel zelf toegang hebben tot televise- en radiomateriaal, dan zijn zij ook de enigen die eindproducten kunnen maken. Dit is volgens Klöpping een verkeerde instelling: er zit immers ook enorm veel creativiteit buiten het Mediapark.
Om dit punt extra te onderstrepen werd vervolgens rond drie onderwerpen gediscussieerd: Perfecte Platformen, Relevante Reclame en Versterken Journalistiek. Johan Oomen, manager R&D bij Beeld & Geluid, nam de perfecte platformen voor zijn rekening (presentatie op Slideshare). Hij gaf aan dat het openstellen via Open Beelden van minder dan één procent van de audiovisuele collectie van Beeld & Geluid al indrukwekkende resultaten oplevert. De video’s worden hergebruikt in allerhande apps en platformen zoals Europeana en Wikimedia Commons. Zo waren er in 2012 maar liefst 1.600 Wikipedia artikelen die gebruik maakten van beeldmateriaal op Open Beelden, die gezamenlijk veertig miljoen keer werden bekeken.
Verder ging Oomen in op het Open Cultuur Data netwerk, van waaruit nu achtendertig datasets van tweeëntwintig instellingen beschikbaar worden gemaakt. Op basis van deze berg van culturele data zijn inmiddels veertig applicaties gemaakt. (Apps 2012; Apps 2011). Het netwerk zet in 2014 met steun van het ministerie van OCW zijn activiteiten voort om respectievelijk de culturele sector en ontwikkelaars te stimuleren om meer data open te stellen en te hergebruiken.
Team Beeld & Geluid: Super Spreekbeurt Machine
Tijdens de hackathon werd vooral hard geprogrammeerd. Het Beeld & Geluid hackteam, aangevuld met extern ontwikkelaar Hay Kranen, maakte een Super Spreekbeurt Machine. De basis: bijna 2.400 vragen van het programma Willem Wever, waarin kinderen vragen kunnen stellen die door experts worden beantwoord, zoals “Wat doet de bank met mijn geld?” en “Hoe halen ze suiker uit suikerbieten?”.
We wilden kijken hoe we kinderen kunnen helpen bij het beantwoorden van deze vragen op basis van het archief van Beeld & Geluid. In alle 800.000 uur die het archief rijk is moeten immers toch antwoorden te vinden zijn op Willem’s vragen? Om het nog makkelijker te maken om deze antwoorden te vinden gebruikten we ook de ondertitels van KRO-programma’s, zoals De Keuringsdienst van Waarde, De Rekenkamer en Brandpunt, waarin vaak Willem Wever-achtige onderwerpen worden behandeld. Het resultaat was de Super Spreekbeurt Machine, die als volgt werkt:
Je voert een trefwoord in, waarna je suggesties krijgt van Willem Wever vragen die jouw trefwoord bevatten. In dit geval levert het woord ‘suikerbieten’ twee vragen op.
(3) andere relevante programma’s uit het archief van Beeld & Geluid. De KRO programma’s kun je meteen bekijken.
In één dag hebben we op deze manier een applicatie gemaakt die de Willem Wever-vragen enorm verrijkt met relevant materiaal. Hiermee laten we zien hoe groot en rijk het archief van Beeld & Geluid is en hoe ondertitels kunnen worden gebruikt om extra informatie te vinden. Idealiter hadden we nog de mogelijkheid toegevoegd voor kinderen om meteen een multimedia-presentatie of opstel te maken. Ook wilden we dat ze direct naar de punten in de KRO video konden springen waar de kernwoorden uit de Willem Wever-vragen worden genoemd en natuurlijk om het beeldmateriaal uit ons archief direct te bekijken. Vanwege de beperkte tijd is dit alles helaas niet gelukt, maar de potentie van de Super Spreekbeurt Machine is wat ons betreft zeker bewezen!
Alles kan beter niet alleen van Bassie zijn
Op het einde van de dag presenteerden de twintig teams maar liefst tweeëntwintig apps. Uitschieters waren de mobiele app NPOlitiek van Doodlesoft, waarmee je relevante video’s kan vinden van politici, partijen en thema’s, en de zoekmachine OpenOmroep van softwarebedrijf Dispectu, waarmee je direct naar fragmenten kunt springen in programma’s met jouw zoekopdracht in de ondertitels. We waren ook erg onder de indruk van Open Beelden TV van ontwikkelaar Frank Sträter, die een rustige, intuïtieve zap-interface bouwde bovenop de API-functionaliteit van Open Beelden (lees meer op het Open Beelden blog).
De hackathon toonde eens te meer aan dat openstellen van data resulteert in creatief hergebruik op manieren waar je zelf niet zo snel bedenkt. Sterker nog: meerdere teams waren nog niet tevreden met de mooie doch beperkte set aan data die was opengesteld. Hoewel de KRO ondertitels van 2012-2013 beschikbaar waren, waren er meerdere teams die voor het gemak maar zelf de inhoud van Uitzending Gemist en alle bijbehorende ondertitels hadden gedownload. Zij vonden dat applicaties op basis van publieke media pas écht interessant wordt als er grote hoeveelheden data beschikbaar worden gemaakt. Naar aanleiding hiervan werden de aanwezige omroepen in de zaal gevraagd hoe ze er tegenover staan om ondertitels open te stellen, en hier werd positief op gereageerd. Hopelijk wordt dit omgezet in actie, en is het succes van deze Open Omroep hackathon niet alleen de tweeëntwintig apps die zijn gemaakt, maar tevens het inzicht dat open niet bedreigend hoeft te zijn en heel veel moois kan opleveren.
Meer info
- Foto van de hackathon: Sujata Majumdar
- Het Beeld & Geluid hackteam bestond uit: Maarten Brinkerink, Bouke Huurnink, Amit Bronner, Danny Sedney, Hay Kranen en Lotte Belice Baltussen
- Voor een compleet overzicht van alle 22 apps die tijdens de hackathon zijn gemaakt, zie de website van Hack de Overheid.
- Meer lezen over hackathons? Onder de vlag van het Open Cultuur Data initiatief organiseerden we verschillende hackdagen doorheen het land. Lees bijvoorbeeld over het Code Camping evenement in Amsterdam van 2011. In Eindhoven hielden we dit jaar een Hacklab in samenwerking met Philips.